ΝΙΑΖΙ ΚΙΖΙΛΓΙΟΥΡΕΚ: «Μόνη εφικτή λύση
στο Κυπριακό η ομοσπονδία»
Οι πολιτικές ελίτ στην Κύπρο
ουδέποτε υιοθέτησαν τον φεντεραλισμό. Παραμένοντας εγκλωβισμένες σε
εθνοκεντρικές προσεγγίσεις, ποτέ δεν κατόρθωσαν να καλλιεργήσουν ιδέες και
ευαισθησίες που να υπερβαίνουν τα εθνοτικά τους όρια…
Το μήνυμα της επανένωσης της Κύπρου στέλνει ο Τουρκοκύπριος
ακαδημαϊκός Νιαζί Κιζίλγιουρεκ,
ο πρώτος Τ/κ που διεκδικεί εκλογή του με το ψηφοδέλτιο του ΑΚΕΛ στο
Ευρωκοινοβούλιο με ψήφο εμπιστοσύνης και στις δύο Κοινότητες και στις δύο
πλευρές της διαχωριστικής γραμμής.
Η υποψηφιότητα Νιαζί Κιζίλγιουρεκ μοιάζει άκρως επίκαιρη σε
πανευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς δηλώνει ότι δίνει αγώνα για τον φεντεραλισμό και τη
συνύπαρξη, καθώς και για την αντιμετώπιση του εθνικισμού που διχάζει την Κύπρο,
όπως διχάζει σήμερα την Ευρώπη.
·
Είστε υποψήφιος με το κυπριακό Κόμμα της Αριστεράς για μια
θέση στο Ευρωκοινοβούλιο, σε μια εποχή που οι προοπτικές επίλυσης είναι
καθηλωμένες σχεδόν στο μηδέν. Γιατί;
Είναι
γεγονός ότι το κυπριακό πρόβλημα διανύει μια περίοδο στασιμότητας. Ακριβώς σε
μια τέτοια περίοδο, η κάθοδός μου με το ψηφοδέλτιο του ΑΚΕΛ αποτελεί γεγονός το
οποίο κινητοποιεί ψηφοφόρους και από τις δύο κοινότητες και καλλιεργεί την
ενότητα. Η σύμπραξη Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων πολιτών θα στείλει ένα
ισχυρό μήνυμα και θα έχει θετικό αντίκτυπο στις προσπάθειες για λύση. Το
γεγονός ότι για πρώτη φορά στην ιστορία μας Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι
στηρίζουν από κοινού έναν υποψήφιο αποτελεί σημείο αναφοράς και φέρει ιδιαίτερη
σημασία.
Η Ε.Ε.
οφείλει να διατηρεί την Τουρκία σε τροχιά εναρμόνισης
·
Έχετε διπλό ακροατήριο το οποίο μοιράζει η Γραμμή. Στον Νότο
είναι οι Ε/κ και στον Βορρά, πέρα από τη γραμμή κατοχής, είναι οι Τ/κ. Αλήθεια,
μπορείτε να απευθύνεστε σε αυτούς με τον ίδιο τρόπο; Πώς;
Εδώ και
πολλά χρόνια διάγω έναν δικοινοτικό βίο. Μέσα από τα βιβλία, την αρθρογραφία
και τις διαλέξεις μου απευθύνομαι τόσο στους Τουρκοκυπρίους όσο και στους
Ελληνοκυπρίους. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας έρχομαι σε επαφή
με απλούς ανθρώπους από αμφότερες τις κοινότητες. Τα μηνύματά μου
επικεντρώνονται στη διεξαγωγή ενός αγώνα κατά του εθνικισμού και υπέρ της
ειρηνικής συμβίωσης και του φεντεραλισμού. Αυτές είναι οι κοινές αξίες όλων των
Κυπρίων που τάσσονται υπέρ της λύσης.
·
Έχετε ταυτίσει τον φεντεραλισμό στην Κύπρο όχι με τον
«οδυνηρό συμβιβασμό», αλλά με την «ιστορική αναγκαιότητα». Υστερα από τόσα
χρόνια αποτυχιών, τα γεγονότα σάς επαληθεύουν;
Δεν
απέτυχε ο φεντεραλισμός αλλά οι πολιτικές ελίτ που είχαν την ευθύνη να
διεξαγάγουν τις διαπραγματεύσεις. Οι πολιτικές ελίτ στην Κύπρο ουδέποτε
υιοθέτησαν τον φεντεραλισμό.
Παραμένοντας
εγκλωβισμένες σε εθνοκεντρικές προσεγγίσεις, ποτέ δεν κατόρθωσαν να
καλλιεργήσουν ιδέες και ευαισθησίες που να υπερβαίνουν τα εθνοτικά τους όρια.
Από την άλλη, είναι γεγονός ότι, με την πάροδο του χρόνου, όλο και περισσότεροι
πολίτες κατανοούν ότι το ομοσπονδιακό κράτος αποτελεί την πιο εφικτή λύση. Η
προεκλογική μου εκστρατεία καλλιεργεί την ιδέα του φεντεραλισμού ανάμεσα στον
λαό.
·
Ποιο είναι το αίτιο της ακινησίας σήμερα στο Κυπριακό και
πώς μπορούν να πείσουν οι Κύπριοι γι’ αυτό που θέλουν;
Ελληνοκύπριοι
και Τουρκοκύπριοι είναι καταδικασμένοι να φτάσουν σε έναν συμβιβασμό εντός του
πλαισίου που χάραξε η πρόσφατη ιστορία. Οι δύο κοινότητες δεν έχουν περιθώρια
για μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις και ιδεατές αλλά ανέφικτες λύσεις. Λόγου χάριν,
η επιδίωξη των Ελληνοκυπρίων να αποτελούν το κυρίαρχο στοιχείο σε ένα ενιαίο
κράτος είναι μακριά από την πραγματικότητα.
Ομοίως,
οι Τουρκοκύπριοι φαντασιοκοπούν όταν αναφέρονται σε λύση δύο κρατών. Η μόνη
εφικτή λύση είναι το ομοσπονδιακό κράτος, ωστόσο αυτή δεν συμβαδίζει με τις
επιθυμίες των πολιτικών ελίτ. Μολονότι είναι υποχρεωμένες να συμβιβαστούν, δεν
έχουν ακόμα πειστεί για τη δυνατότητα να πραγματωθεί αυτός ο συμβιβασμός. Εν ολίγοις,
είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει θέμα νοοτροπίας και αντίληψης.
·
Αν δεν ξεπεραστούν τα εμπόδια και το Κυπριακό παραμείνει για
χρόνια ακόμα άλυτο, τι θα γίνει με την τ/κ Κοινότητα στον Βορρά πέρα από την
Πράσινη Γραμμή;
Σε
περίπτωση συνέχισης του status quo, οι Τουρκοκύπριοι δεν θα καταφέρουν
μακροπρόθεσμα να διατηρήσουν την ύπαρξή τους ως πολιτική οντότητα. Η Τουρκία,
διαμέσου της μεταφοράς πληθυσμού και κεφαλαίων, θα καταστεί η κυρίαρχη δύναμη
στη Βόρεια Κύπρο.
Το
τέλος των Τουρκοκυπρίων θα σημάνει την ενσωμάτωση της μισής Κύπρου στην
Τουρκία. Και η τουρκική κυριαρχία στο βόρειο μέρος του νησιού θα αποτελεί
εμπόδιο στην ειρηνική διαβίωση των Ελληνοκυπρίων στον Νότο. Συνεπώς, η
ομοσπονδιακή λύση θα είναι προς όφελος και των δύο κοινοτήτων.
·
Πρόσφατα το Ευρωκοινοβούλιο έλαβε μια θέση για την Τουρκία:
αναστολή των διαπραγματεύσεων ένταξης. Τι πρέπει να κάνουμε με την Τουρκία στις
Βρυξέλλες;
Η
συνέχιση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας είναι σημαντική από πολλές
απόψεις. Πρωτίστως, είναι εξόχως σημαντική για τον εκδημοκρατισμό της ίδιας της
χώρας. Αυτό, άλλωστε, προσδοκούν οι Τούρκοι δημοκράτες και οι καταπιεσμένοι
Κούρδοι. Αναμφίβολα, μια Τουρκία με κομμένους δεσμούς με την Ε.Ε. ισοδυναμεί με
μια Τουρκία ακόμα πιο αυταρχική.
Πέραν
τούτου, η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας έχει ιδιαίτερη σπουδαιότητα και από
κυπριακή σκοπιά. Η Ε.Ε. οφείλει να διατηρεί την Τουρκία σε τροχιά εναρμόνισης,
ωστόσο ο αποκλεισμός της Τουρκίας από μερικούς χριστιανοδημοκρατικούς και
ακροδεξιούς κύκλους, οι οποίοι θέτουν ζητήματα κουλτούρας και θρησκείας,
αποτελεί μεγάλο σφάλμα.
·
Η Κύπρος γνωρίζει τι σημαίνει εθνικισμός, φασισμός. Αν
εκλεγείτε στο Ευρωκοινοβούλιο, με ποιον τρόπο θεωρείτε ότι θα πρέπει να
αντιμετωπιστεί η Ακροδεξιά;
Η
Ακροδεξιά, ο ρατσισμός και ο εθνικισμός έχουν λάβει ανησυχητικές διαστάσεις και
απειλούν τις ιδρυτικές αρχές και αξίες της Ε.Ε. Πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτό
διαδραματίζει η εκμετάλλευση σοβαρών ζητημάτων από τους λαϊκιστές. Επομένως,
είναι απαραίτητο να βρεθούν λύσεις σε αυτά τα προβλήματα.
Επί
παραδείγματι, η ανεργία και η απουσία εργασιακής εξασφάλισης είναι προβλήματα
τα οποία οι λαϊκιστές συχνά καπηλεύονται, στρέφοντας τους ανέργους κατά των
προσφύγων κ.λπ. Τέτοιο είναι και το ζήτημα της ταυτότητας. Επιβάλλεται να καταδειχθεί,
και συγχρόνως να διασφαλιστεί, ότι η Ε.Ε. δεν απειλεί τις ιδιαίτερες
πολιτισμικές ταυτότητες των λαών. Υπάρχει η δυνατότητα να αντιμαχόμαστε τον
εθνικισμό και συγχρόνως να διαφυλάσσουμε τις ιδιαίτερες εθνικές/πολιτισμικές
μας ταυτότητες. Αν το πετύχουμε, τότε αφαιρούμε κάθε βέλος από τη φαρέτρα του
εθνικισμού.
Κυριάκος
Πιερίδης
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Ευρωεκλογές με τουρκοκυπριακό
«άρωμα»
Σε
προεκλογικό περιβάλλον εισέρχεται η Κύπρος με την ανακοίνωση των συνδυασμών για
διεκδίκηση των 6 θέσεων στο Ευρωκοινοβούλιο και το ενδιαφέρον εστιάζεται ήδη σε
ένα όνομα: Νιαζί Κιζίλγιουρεκ. Πρόκειται για τον Τουρκοκύπριο ακαδημαϊκό που
διεκδικεί με μεγάλες πιθανότητες εκλογής τη μία από τις θέσεις ευρωβουλευτή με
το ψηφοδέλτιο του ΑΚΕΛ.
Η
υποψηφιότητα Νιαζί εξασφαλίζει μεγάλη στήριξη στον κόσμο της κυπριακής
Αριστεράς, κινητοποιεί κι άλλα ρεύματα υπέρ της ομοσπονδιακής επίλυσης ανάμεσα
στους Ε/κ, ενώ για πρώτη φορά βρίσκει αξιοσημείωτη απήχηση και ανάμεσα στους
Τ/κ που ζουν στα κατεχόμενα.
Η
επιλογή του ΑΚΕΛ να περιλάβει τον Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, καθηγητή Τουρκικών
Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, προκάλεσε μια πρωτοφανή πολιτική δυναμική στις
προεκλογικές συζητήσεις που, αν επιβεβαιωθεί στην κάλπη με την εκλογή του ως
ευρωβουλευτή, θα συνιστά σοβαρή αμφισβήτηση της ακινησίας στο Κυπριακό. Σύμφωνα
με μετρήσεις της κοινής γνώμης, ήδη από τον Δεκέμβριο του 2018, ο Τ/κ
ακαδημαϊκός -που ανέκαθεν ζούσε στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου- εξασφαλίζει
σημαντικό προβάδισμα εκλογής- στην Κύπρο η εκλογή γίνεται με σταυρό προτίμησης.
Ο
Νιαζί έχει, πέρα από το ΑΚΕΛ, απήχηση σε προοδευτικά ρεύματα των Ε/κ που
εκτιμούν τη στάση του ΑΚΕΛ στο Κυπριακό και διάκεινται έντονα κριτικά απέναντι
στους χειρισμούς που κάνει ο Κύπριος πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης, κατηγορώντας τον
για πρόκληση χάους και σύγχυσης, αντί προσήλωσης στις διαδικασίες του ΟΗΕ.
Με
την εξαγγελία της υποψηφιότητάς του με το ΑΚΕΛ, ο Ν. Κιζίλγιουρεκ φάνηκε να
γίνεται αποδεκτός και ανάμεσα στην τ/κ κοινότητα, που στη συντριπτική της
πλειοψηφία ζει στα κατεχόμενα. Είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς ότι, παρά τη
μη επίλυση του Κυπριακού, ο εκλογικός νόμος στην Κύπρο δίνει το δικαίωμα
συμμετοχής στις Ευρωπαϊκές Εκλογές όλων των Τ/κ που έχουν επιβεβαιώσει την
ιδιότητα του Κύπριου πολίτη –άρα και Ευρωπαίου πολίτη.
Στα
αρχεία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι εγγεγραμμένοι και κατέχουν ταυτότητα και
διαβατήριο σχεδόν 115 χιλιάδες Τ/κ και από αυτούς περίπου 80 χιλιάδες έχουν
δικαίωμα ψήφου! Κατά τις τρεις προηγούμενες αναμετρήσεις των Ευρωπαϊκών
Εκλογών, ελάχιστοι Τ/κ, μέχρι 1.500, άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα.
Αυτό
συμβαίνει γιατί τα τ/κ πολιτικά κόμματα διεκδικούν θεσμικά ως κοινότητα τις 2
από τις 6 έδρες της Κύπρου, ως αντανάκλαση της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης με
βάση το Σύνταγμα ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960. Κάτι τέτοιο όμως
δεν μπορεί να γίνει λόγω του άλυτου Κυπριακού.
Στη
συγκεκριμένη περίπτωση ωστόσο, τόσο το ΑΚΕΛ όσο και ο ίδιος ο Νιαζί
Κιζίλγιουρεκ έχουν υψηλή εκτίμηση από την τ/κ κοινότητα για την προσήλωσή τους
στην επίλυση του Κυπριακού, με βάση το συμφωνημένο πλαίσιο της Διζωνικής
Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Ακόμα και τα προοδευτικά κόμματα των Τ/κ, το αριστερό
Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CTP) και το Κόμμα Κοινοτικής Ελευθερίας (TPK), με πολύ
διακριτικό τρόπο διευκολύνουν τη συμμετοχή των Τ/κ, θεωρώντας τη συμμετοχή του
Νιαζί Κιζίλγιουρεκ συμβολική για το μέλλον της Κύπρου.
Ο
Νιαζί Κιζίλγιουρεκ προέρχεται από την Ποταμιά, ένα άλλοτε μικτό χωριό Ε/κ και
Τ/κ στα όρια της νεκρής ζώνης. Ζώντας με την ε/κ κοινότητα, ύστερα από χρόνια
καχυποψίας και προκατάληψης, ο Νιαζί κέρδισε υψηλή εκτίμηση από το σύνολο της
κοινωνίας για την εγκυρότητα της πολιτικής ανάλυσής του, ενώ διατηρούσε πάντοτε
δεσμούς τόσο με το ΑΚΕΛ όσο και με τη μετριοπαθή Κεντροδεξιά του Κληρίδη.
Ιδεολογικά
κεντροαριστερός, πολύγλωσσος και πολυγραφέστατος, ο Νιαζί ανέπτυξε μοναδικό
ακαδημαϊκό έργο και έρευνα για την πολυτάραχη κυπριακή πολιτική ιστορία.
«Φεντεραλιστής» ακαδημαϊκός
Για
δεκαετίες βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του δημόσιου διαλόγου ως «φεντεραλιστής»
υπέρμαχος της ομοσπονδιακής επανένωσης. Ξεχωρίζει επίσης και σε πανελλαδικό και
σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τις μελέτες του, όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά και για
την Τουρκία και τις σχέσεις Τουρκίας-Ε.Ε. Μια πλειάδα νέων Κυπρίων πέρασε από
τις αίθουσες διδασκαλίας του Νιαζί στην Κύπρο. Μοιάζει να είναι από τις λίγες
προσωπικότητες που όχι μόνο αντιλαμβάνεται αλλά και βιώνει τις ανησυχίες και
τις σκέψεις των Ε/κ.
Μπροστά στην κάλπη
Ο
γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού, επέλεξε τον Νιαζί ως υποψήφιο
στο ψηφοδέλτιό του έχοντας σφυγμομετρήσει τη βάση του κόμματός του από την
οποία έλαβε σχεδόν ομόφωνη στήριξη. Στη συνέχεια διαβουλεύτηκε με την ηγεσία
των τ/κ προοδευτικών κομμάτων για να είναι βέβαιος ότι δεν θα εκληφθεί η
υποψηφιότητα Νιαζί ως υποκατάσταση ή παράκαμψη της θεσμικής εκπροσώπησης της
τ/κ Κοινότητας.
Το
γεγονός ότι ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ διαμένει στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου
διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο, όπως και η προσωπική επιλογή που μπορεί να έχει
κάθε Τ/κ πολίτης να διαβεί τη γραμμή διαχωρισμού στις 26 Μαΐου και να ασκήσει
το εκλογικό δικαίωμά του. Αναμένεται τώρα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον να φανεί
πόσοι Τ/κ θα κάνουν την επιλογή αυτή, στέλνοντας το δικό τους μήνυμα στην
κάλπη.
Το
ΑΚΕΛ θεωρεί την επιλογή Νιαζί Κιζίλγιουρεκ και την εκλογή του ως πολιτική
κίνηση με ιδιαίτερη βαρύτητα, κάτι που υπογράμμισε στις 16 Φεβρουαρίου ο Άντρος
Κυπριανού σε μαζική εκδήλωση με Τ/κ στο Λήδρα Πάλας, λέγοντας ότι οι Ε/κ και οι
Τ/κ μπορούν να συνεργαστούν σε ένα κοινό μέλλον επανένωσης για το νησί.
Στην
ουσία ο Άντρος Κυπριανού απαντούσε στον πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη, αμφισβητώντας
τις θέσεις που εσχάτως προβάλλει συστηματικά –αναπαράγοντας τη φιλοσοφία του Τ.
Παπαδόπουλου– ότι σε περίπτωση ομοσπονδιακής επίλυσης και με βάση τις πρόνοιες
της πολιτικής ισότητας, το κράτος δεν θα είναι λειτουργικό, θα παραλύσει και θα
διαλυθεί, με αποτέλεσμα οι Ε/κ να υποβαθμιστούν σε καθεστώς κοινότητας αντί
αναγνωρισμένου κράτους.
Κυριάκος
Πιερίδης
_________________________________________________________________________
