Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΣΤΟ ΚΡΑΝΣ ΜΟΝΤΑΝΑ (Αύγουστος 2017)

Η  ΕΠΟΜΕΝΗ  ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΗΣ  ΣΤΟ  ΚΡΑΝΣ  ΜΟΝΤΑΝΑ  

(Αύγουστος 2017)

Η επόμενη μέρα της Διάσκεψης στο Κρανς Μοντάνα βρίσκει το τοπίο ανησυχητικά θολό. Εκείνο που μπορούμε να ειπωθεί με βεβαιότητα είναι ότι δεν επιτεύχθηκε ο κύριος στόχος, δεν έγινε το ουσιαστικό βήμα προς τα εμπρός. Αντιθέτως, απομακρυνθήκαμε από τη λύση.

Ο κύριος λόγος για τον οποίο μέχρι σήμερα δεν επιτεύχθηκε λύση του Κυπριακού είναι χωρίς αμφιβολία η πάγια τουρκική αδιαλλαξία και τα επεκτατικά της συμφέροντα. Δυστυχώς, στο Κρανς Μοντάνα, η πλευρά μας δεν κατάφερε να αξιοποιήσει τα περιθώρια που υπήρξαν στις διαπραγματεύσεις, ως αποτέλεσμα των προτάσεων του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γενικά του διεθνούς παράγοντα.

Με την ανάδειξη του Προέδρου Αναστασιάδη, τονίσθηκε ότι οι συνομιλίες θα έπρεπε να συνεχιστούν από το σημείο που είχαν μείνει και όχι να αρχίσουν από μηδενική βάση. Οι πολιτικές δυνάμεις του λεγόμενου  ενδιάμεσου χώρου και ο Πρόεδρος ακολούθησαν τον εύκολο δρόμο της εξαρχής διαπραγμάτευσης, όπως ήταν η προεκλογική, καιροσκοπική δέσμευσή του Προέδρου.

Εκείνη η πολιτική κατέρρευσε ένα χρόνο αργότερα, με το Μπαρμπαρός να αρμενίζει ανενόχλητο πλέον στις νότιες ακτές μας και τον Γ.Γ. του ΟΗΕ να υποβάλλει στο Συμβούλιο Ασφαλείας τη χειρότερη έκθεση για την ελληνοκυπριακή πλευρά από το 2004.

Η ανάδειξη του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας και η από μέρους του επαναφορά των συγκλίσεων οδήγησε και τον Πρόεδρο στην ίδια γραμμή. Από τότε άρχισε να παρατηρείται πρόοδος στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων, έστω και με εκατέρωθεν παλινδρομήσεις. Όπως, χάθηκε πολύτιμος χρόνος ενώ σε αυτή την πορεία είχαμε και οπισθοδρόμηση.

Πάγια θέση της τουρκοκυπριακής πλευράς ήταν ότι το εδαφικό και στη συνέχεια το κεφάλαιο της ασφάλειας θα έπρεπε να συζητηθούν μόνο στην τελική φάση και αφού προηγουμένως καταλήγαμε σε όλα τα υπόλοιπα κεφάλαια. Κάποια στιγμή ο Ακιντζί διακήρυξε ότι αυτή η τελική φάση δεν ερχόταν ποτέ και δέχθηκε να συζητήσει το εδαφικό χωρίς προηγούμενη επίλυση των υπολοίπων κεφαλαίων, κάτι που έγινε στο Μοντ Πελεράν. Τη στιγμή, όμως, που εκεί είχε επιτευχθεί ακτίνα σύγκλισης στο ποσοστό εδάφους που θα παραμείνει υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, ο Πρόεδρος διέκοψε την προσπάθεια για λόγους ακατανόητους, που προκαλούν πολλά ερωτηματικά.  Από τότε άρχισε σταθερή πορεία οπισθοδρόμησης. Είναι φανερό ότι από εκείνο το σημείο και μετά στους χειρισμούς του Προέδρου Αναστασιάδη οι επικοινωνιακές σκοπιμότητες που σχετίζονται με τις επόμενες Προεδρικές Εκλογές ήταν, δυστυχώς, ευδιάκριτες.

Το δεύτερο Μοντ Πελεράν απέτυχε. Κάτω από την απειλή της οριστικής κατάρρευσης συμφωνήθηκε η σύγκληση Διάσκεψης για την Κύπρο. Εκφράστηκε διαφορετική άποψη για την πιθανότητα επιτυχίας, αλλά και τη σύνθεση της διάσκεψης.

Παρ’ όλα αυτά, αφού αυτό αποφασίστηκε από τους δύο ηγέτες και τον ΟΗΕ, και πάλι στηρίχθηκε, πάντα όμως με προϋπόθεση τη διασφάλιση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η πρώτη φάση της Διάσκεψης στη Γενεύη απέτυχε αφού δεν είχε προετοιμαστεί το έδαφος. Έτσι αποφασίστηκε η Διάσκεψη τεχνοκρατών και πάλι στο Μοντ Πελεράν, ακριβώς για να προετοιμάσει την επόμενη φάση. Με τη λήξη της Διάσκεψης, όμως, είχαμε τη γνωστή αρνητική εξέλιξη με το ενωτικό δημοψήφισμα, το οποίο η τουρκοκυπριακή πλευρά αξιοποίησε για να διακόψει τη διαπραγματευτική διαδικασία. 

Ακολούθησε η γνωστή πρόταση του ΔΗΣΥ για έλεγχο των σχολικών εκδηλώσεων που υπερψηφίστηκε στη Βουλή.

Ακολούθησε η απαίτηση του Προέδρου για συμφωνία στο θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας και ακολούθως συμφωνία στο εδαφικό, ως προϋπόθεση για να συζητηθούν τα υπόλοιπα κεφάλαια. Επρόκειτο δηλαδή για επαναφορά της πολιτικής της πρόταξης που όσες φορές δοκιμάστηκε στο παρελθόν απέτυχε παταγωδώς. Κι αυτή τη φορά είχε αρνητικά αποτελέσματα, γι’ αυτό και εγκαταλείφθηκε.

Ασυνέπειες και παλινδρομήσεις συχνά χαρακτήριζαν την πολιτική συμπεριφορά του κ. Αναστασιάδη, οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις περιόριζαν ή και υπέσκαπταν την αποτελεσματικότητα των χειρισμών της πλευράς μας στη διαπραγματευτική διαδικασία.

Πολύ πριν τη δεύτερη φάση της Διάσκεψης στο Κρανς Μοντάνα, υποδείχθηκε ότι ο ενδεδειγμένος τρόπος για να προχωρήσουμε ήταν η διασταυρούμενη διαπραγμάτευση των βασικών εκκρεμούντων θεμάτων σε όλα τα κεφάλαια της εσωτερικής πτυχής. Στόχος θα έπρεπε να ήταν να τα φέρουμε σε ακτίνα συμφωνίας και η Διάσκεψη να ασχοληθεί με τα θέματα της ασφάλειας, στα οποία η Τουρκία δεν ήταν ισχυρή. Και πάλι, δυστυχώς, δεν εισακουστήκαμε. Αν επιχειρείτο αυτή η διαπραγματευτική τακτική έγκαιρα και μελετημένα και όχι την τελευταία στιγμή πριν την κατάρρευση στο Κρανς Μοντάνα, θεωρούμε ότι η πλευρά μας θα ήταν σοβαρά ενισχυμένη στην προσπάθεια υλοποίησης των στόχων που έθετε στη διαπραγμάτευση.

Σε όλη τη διάρκεια της Διάσκεψης στο Κρανς Μοντάνα η  προσπάθεια ήταν να επιτύχουμε το αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός διανοίγοντας την προοπτική της λύσης.  Γνωρίζαμε ότι δεν ήταν δυνατό εκεί να φθάσουμε σε συνολική διευθέτηση. Στόχος ήταν να επιτύχουμε το αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός έτσι που η διαδικασία λύσης να μην έχει επιστροφή. Αν δεν το επιτυγχάναμε, τουλάχιστον θα έπρεπε να μην καταρρεύσει η διαδικασία. Αν ούτε κι αυτό γινόταν κατορθωτό, κανείς να μην μπορεί να μας επιρρίψει ευθύνες.

Κυρίως η εμμονή της Τουρκίας σε απαράδεκτες θέσεις δεν επέτρεψε να έχουμε την προσδοκούμενη πρόοδο.

Ευχόμαστε ειλικρινά να μην έχει καταρρεύσει η διαδικασία και να έχουμε συνέχεια. Σε αυτό πρέπει να επικεντρωθούμε τώρα. Ευχόμαστε διπλά η σιγουριά του Προέδρου ότι η αποκλειστική ευθύνη για την αποτυχία ανήκει στην Τουρκία και την τουρκοκυπριακή πλευρά, να επιβεβαιωθεί από τα Ηνωμένα Έθνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εκείνο που προέχει αυτή τη στιγμή είναι η αντιμετώπιση της επόμενης μέρας. Συνεχίζεται η παρουσία 40 χιλιάδων κατοχικών στρατευμάτων και η ντε φάκτο διχοτόμηση, οι απεχθείς Συνθήκες Εγγύησης και Συμμαχίας εξακολουθούν να ισχύουν, οι πρόσφυγες περιμένουν καρτερικά την επιστροφή στα σπίτια και τις περιουσίες τους. Αν αυτό που συνέβη θεωρηθεί το τέλος του δρόμου για την τρέχουσα διαπραγματευτική διαδικασία, θα ακολουθήσει έκθεση γεγονότων προς το Συμβούλιο Ασφαλείας. Όλα αυτά, σε συνδυασμό και με την επικείμενη γεώτρηση σε άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι θέματα της επόμενης μέρας.

Η τουρκική επιθετικότητα είναι δεδομένη και σίγουρα η Τουρκία, ως η κατοχική δύναμη, έχει την κύρια ευθύνη για την αποτυχία και αυτής της προσπάθειας. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η δήλωση Τσαβούσογλου ότι πρέπει να αναζητηθεί λύση εκτός των παραμέτρων του ΟΗΕ.

Στόχος παραμένει η αντιμετώπιση όλων των πιθανών αρνητικών εξελίξεων σε βάρος της Κύπρου και του κυπριακού λαού. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες. Αυτό θα πρέπει να επιδιωχθεί με συλλογικότητα και ενότητα. Ενότητα που μπορεί να σφυρηλατηθεί όμως μόνο πάνω στις διαχρονικές θέσεις του Εθνικού Συμβουλίου και ιδιαίτερα στο ομόφωνο ανακοινωθέν του Σεπτεμβρίου 2009. Νεφελώδεις προτάσεις όπως αλλαγή του στρατηγικού στόχου για λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, όχι μόνο εγκυμονούν κινδύνους αλλά θα οδηγήσουν την πατρίδα και το λαό μας σε επικίνδυνες περιπέτειες.

Η Τουρκία απειλεί με σχέδιο Β’ στο κυπριακό.

Με τις απειλές της εμβαθύνει τη διχοτόμηση και την κατοχή. Την ίδια ώρα ο κ. Αναστασιάδης και η κυβέρνησή του ψάχνονται και αναλώνονται σε ψάξιμο των πρακτικών, αντιπαραθέσεις με τα ΗΕ και αμήχανες τοποθετήσεις. Είναι ξεκάθαρο ότι απέναντι στα σχέδια της Τουρκίας δεν έχουμε να αντιπαραβάλουμε προς το παρόν τίποτα. Κατανοούν άραγε ο κ. Αναστασιάδης και η κυβέρνησή του, τι σημαίνει για την Κύπρο και το λαό μας η εδραίωση της κατοχής και της διχοτόμησης από την Τουρκία, όταν μάλιστα η Τουρκία παραμένει στο απυρόβλητο;

Αυτή την ώρα χρειάζονται πρωτοβουλίες για ανατροπή της ανησυχητικής εικόνας διεθνώς. Για ανατροπή των τουρκικών σχεδιασμών. Όχι προεκλογικές φιέστες.

Πρωτοβουλίες για να κρατηθεί η διαδικασία και η προοπτική σωστής λύσης ζωντανές.

Πρωτοβουλίες για να πιεστεί η Τουρκία προς αυτή την κατεύθυνση. Πρωτοβουλίες για ανατροπή της οριστικοποίησης της κατοχής και της διχοτόμησης.

Το θέμα της πιθανής σύγκλησης μιας πανεθνικής διάσκεψης.

Εκφράζεται διαφωνία και σήμερα, όπως έχει διατυπωθεί διαχρονικά. Δεν εξυπηρετεί σε τίποτα η σύγκληση πανεθνικής διάσκεψης. Εκείνο που χρειάζεται είναι να υπάρχει αρμονική συνεργασία μεταξύ των δύο κυβερνήσεων και, εάν και εφόσον απαιτείται, δεν αποκλείεται να παρευρεθεί ο Έλληνας πρωθυπουργός και σε συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου για να συζητηθούν κάποια ζητήματα.

Το σημαντικό είναι ότι η Ελλάδα στηρίζει τη λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, δηλαδή στηρίζει λύση στο πλαίσιο που καθορίζεται από τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Από εκεί και πέρα πανεθνική διάσκεψη με την παρουσία όλων των ελληνοκυπριακών και ελληνικών κομμάτων δεν έχει να προσθέσει τίποτα, αντιθέτως μπορεί να προκαλέσει περιπλοκές και προβλήματα.

Οι προεκλογικές σκοπιμότητες δυστυχώς είχαν την προτεραιότητα

Το μικρόβιο που προσβάλλει ορισμένους όποτε πλησιάζουν εκλογές, κτύπησε και σε αυτή την περίπτωση. Η ίδια νόσος κτύπησε το 1992 και οδήγησε στον ενταφιασμό των ιδεών Γκάλι, που έβγαλε τον Ντενκτάς από τη δύσκολη θέση, την ώρα που ο τότε Γ.Γ. του ΟΗΕ τον έβαλε στη γωνιά. Ακολούθησε μια άγονη περίοδος μέτρων εμπιστοσύνης, την οποία διαδέχτηκαν προτάξεις, αμυντικά δόγματα, ενεργό ηφαίστειο και άλλοι παληκαρισμοί. Αποτέλεσμα, η εκτροπή του προβλήματος και το ψήφισμα όλα στο τραπέζι. Το 1998 εκλογές, S300, επανεκλογή Κληρίδη, για να καταλήξουμε στο σχέδιο Ανάν, με όλα τα συνακόλουθα. Το Κυπριακό και οι αρχές επίλυσής του θυσιάζονταν στο βωμό των σκοπιμοτήτων. Οι σκοπιμότητες, βρίσκονται συνεχώς στην ατζέντα της ίδιας παράταξης. Αυτής, που φρονώ ότι και σήμερα, χάριν της επανεκλογής θυσιάζει τις δυνατότητες επίλυσης του Κυπριακού.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Τουρκία συνεχίζει να είναι αδιάλλακτη και προωθεί δικούς της στόχους στο Κυπριακό. Στο παιχνίδι, όμως, επίρριψης ευθυνών φαίνεται ότι ελίχτηκε καλύτερα από εμάς, κάλυψε τα νώτα της και όντως βρέθηκε βήματα μπροστά. Αυτό μαρτυρεί η δυσφορία των Ηνωμένων Εθνών, που είναι εμφανής και φαίνεται ότι δεν στρέφεται αποκλειστικά προς την τουρκική πλευρά ή δεν στρέφεται καν προς την τουρκική πλευρά, αλλά δαχτυλοδείχνει μάλλον τη δική μας πλευρά.

Ο κ. Άιντα στη συνέντευξή του κατέθεσε μια διαφορετική εικόνα για το τι διαδραματίστηκε στο κρίσιμο δείπνο την τελευταία νύχτα της Διάσκεψης, από αυτή που ο Πρόεδρος έχει μεταφέρει. Κατά τον κ. Άιντα στη Διάσκεψη υπήρχε ρεαλιστική δυνατότητα να συμφωνηθεί ότι θα καταργούνταν οι εγγυήσεις και τα επεμβατικά δικαιώματα από την πρώτη στιγμή, ο αριθμός των στρατευμάτων θα μειωνόταν σ’ αυτό που προβλέπει η Συνθήκη Συμμαχίας (950 Έλληνες, 650 Τούρκοι) κι ότι αυτό που απέμενε ανοικτό ήταν αν θα υπήρχε ρήτρα αποχώρησης ή επανεξέτασης.

Η συνωμοσιολογία που αναπτύχθηκε τον τελευταίο καιρό, με επίκεντρο τον Αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στο Κυπριακό, Μπαρθ Άιντα, δεν κάλυψε και δεν καλύπτει τα λάθη και τις παραλείψεις, τα σκαμπανεβάσματα, τις παλινδρομήσεις και τα παίζω και ξεπαίζω της δικής μας πλευράς.

Ο Τσαβούσογλου καλύφθηκε σύμφωνα με τα πρακτικά ακόμα και της δικής μας πλευράς, με τη θέση «ξέρει ο Γενικός Γραμματέας». Τι υπονοείται ότι ξέρει ο Γενικός Γραμματέας; Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Τσαβούσογλου διαβεβαίωσε τον Γενικό Γραμματέα, ότι η Τουρκία δέχεται την ακύρωση των εγγυήσεων όπως τη γνωρίζαμε, το δικαίωμα μονομερούς επέμβασης, και την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων μέσα σε ένα τακτό χρονοδιάγραμμα. Ζήτησε 15 χρόνια ισχύος της παραμονής 650 Τούρκων στρατιωτών και 950 Ελλαδιτών, δηλαδή αυτά που προβλέπονται στη συνθήκη Συμμαχίας και αναθεώρηση – όχι ακύρωση – σε 15 χρόνια. Αυτό ηχεί απαράδεκτο στα αυτιά μας. Και είναι. Το ερώτημα, όμως, είναι το εξής: Δεν θα μπορούσαμε να διαπραγματευτούμε αλλαγή ή διαφοροποίηση αυτής της θέσης της Τουρκίας, ώστε μετά από ένα χρονικό διάστημα, το οποίο θα καθοριζόταν μέσα από τις συνομιλίες και με τη βοήθεια το Γενικού Γραμματέα, ακύρωση της παρουσίας των όποιων στρατευμάτων; Γιατί ο Πρόεδρος επέμενε σε γραπτή κατάθεση από τον Τσαβούσογλου των προτάσεων αυτών αφού φέρονται να περιέχονται στο Πλαίσιο Γκουτέρες; Γιατί δεν έγινε αποδεχτή η πρόταση να συγκληθεί νέα συνάντηση για να συζητηθούν σε επίπεδο Πρωθυπουργών, δεδομένου ότι ο κ. Τσίπρας και η Βρετανία είχαν εκφραστεί θετικά για το Πλαίσιο Γκουτέρες. Όπως και η κ. Μογκερίνι από την Ε.Ε. Μια εξέλιξη που φαίνεται να οδηγούσε και στην μείωση του χρονικού περιθωρίου παραμονής των ΕΛΔΥΚ και ΤΟΥΡΔΥΚ με ρήτρα κατάργησης τους;  

Ζητήσαμε όντως εμείς «μηδέν στρατό, μηδέν εγγυήσεις», όπως ισχυρίζεται η τουρκική πλευρά; Το μηδέν εγγυήσεις είναι κατανοητό. Το μηδέν στρατό όμως από την πρώτη στιγμή, χωρίς μια ρήτρα αποχώρησης και των αποσπασμάτων που προβλέπονται από τη συνθήκη Συμμαχίας, σε κάποιο χρονικό διάστημα όντως ζητήθηκε; Όλα αυτά έδωσαν τη δυνατότητα στον Τσαβούσογλου να στρεψοδικήσει, λέγοντας στον Γενικό Γραμματέα ότι δεν του είπε κάτι τέτοιο και να ισχυρίζεται ότι βρίσκεται μερικά βήματα μπροστά.

Η ετοιμότητα που εκφράζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να επιστρέψει στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων θέτοντας ως προϋπόθεση των τερματισμό των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων καθώς και την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων παραπέμπει στην πολιτική της πρόταξης και ως εκ τούτου δεν έχει καμιά πιθανότητα επιτυχίας. Υπενθυμίζουμε ότι τέτοιες πολιτικές εφαρμόστηκαν στο παρελθόν και το αποτέλεσμα ήταν πάντα το αδιέξοδο, η επίρριψη ευθυνών στην ελληνοκυπριακή πλευρά και νέα τετελεσμένα. Εντελώς πρόσφατα μάλιστα ο Πρόεδρος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει  τις προϋποθέσεις για επίλυση των κεφαλαίων της ασφάλειας και του εδαφικού προτού δεχθεί να συζητήσει τα υπόλοιπα εκκρεμούντα θέματα.

Οι χειρισμοί του Προέδρου εγκυμονούν κινδύνους για νέα τετελεσμένα και σίγουρα καθιστούν πολύ πιο δύσκολη την προσπάθεια για λύση του Κυπριακού στη βάση αρχών και του συμφωνημένου πλαισίου. Και όλα αυτά στο βωμό των προεκλογικών αναζητήσεων του.

Χρειάζονται νέοι χειρισμοί από τον Πρόεδρο για λύση

Αν ο Πρόεδρος πραγματικά ενδιαφέρεται για τερματισμό των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων καθώς και την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων, τότε αντί της πρόταξης θα μπορούσε να κάνει κάτι πολύ πιο αποτελεσματικό. Θα μπορούσε να αξιοποιήσει τη στήριξη από τον ΟΗΕ, την ΕΕ, ακόμα και τη Βρετανία της θέση για:

·         τερματισμό των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων από την πρώτη μέρα της λύσης.

·         δραστική μείωση των κατοχικών στρατευμάτων και πλήρη αποχώρησή τους μέσα σε δύο χρόνια.

·         μοναδικό θέμα συζήτησης θα είναι το κατά πόσο θα υπήρχε ρήτρα αποχώρησης ή αναθεώρησης για τους 650 της ΤΟΥΡΔΥΚ, και το σχετικό χρονοδιάγραμμα.

ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΚΟΥΤΕΡΕΣ

Το πλαίσιο Γκουτέρες έχει ως εξής

1.      Στο θέμα της ασφάλεια

Πιστεύω ότι πρέπει να αρχίσουμε να αναγνωρίζουμε ότι χρειαζόμαστε ένα νέο καθεστώς ασφάλειας και όχι συνέχιση του υφιστάμενου.
Χρειάζεται να τερματίσουμε το Δικαίωμα Επέμβασης και τη Συνθήκη Εγγυήσεων. Χρειάζεται να αντικατασταθούν από νέο σύστημα διαβεβαιώσεων ώστε όλοι οι Κύπριοι να νιώθουν ασφαλείς
Χρειάζεται ένας νέος μηχανισμός εφαρμογής ο οποίος θα εμπλέκει και κάτι εκτός Κύπρου. Οι εγγυήτριες δυνάμεις δεν μπορούν να παρακολουθούν την εφαρμογή των υποχρεώσεων τους

2.      Για τα στρατεύματα

Χρειαζόμαστε μείωση των υφιστάμενων στρατευμάτων από την πρώτη μέρα και μετά σταδιακή αποχώρηση στα πλαίσια ενός χρονοδιαγράμματος.
Μέχρι να φτάσουν στους αριθμούς της παλαιάς συνθήκης συμμαχίας – Υπάρχει ένα θέμα επανεξέτασης ή οριστικής κατάληξης .Αυτό το θέμα και το χρονοδιάγραμμα θα πρέπει να συζητηθούν στο ανώτατο επίπεδο

3.      Στο εδαφικό

Η τουρκοκυπριακή πλευρά θα πρέπει να διαφοροποιήσει το χάρτη σε σχέση με κάποιες τοπικές περιοχές. Σ’ ότι αφορά το εδαφικό φαίνεται ότι ο ΓΓ ΟΗΕ είχε κάνει αναφορά στην ανάγκη να ειπωθεί από πλευράς Τ/κ η λέξη Μόρφου (δηλαδή ότι παραχωρείται) και πως σε παρέμβασή του ο Νίκος Αναστασιάδης είπε «όχι μόνο Μόρφου».

4.      Στο περιουσιακό

Θα πρέπει να εξεταστούν δύο αρχές:

• Στις περιοχές που θα αναπροσαρμοστεί το καθεστώς θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στους εκτοπισθέντες ιδιοκτήτες αλλά όχι 100%
• Για τις άλλες περιοχές το καθεστώς πρέπει να δώσει προτεραιότητα στους χρήστες αλλά όχι 100%.

5.      Στην ισότιμη μεταχείριση

Όσον αφορά τους μόνιμους κατοίκους που είναι Τούρκοι, εμπίπτουν στην ποσόστωση η πρέπει να είναι δίκαιη. Χρειάζεται περαιτέρω συζήτηση για το τι είναι δίκαιο.

6.      Αποτελεσματική συμμετοχή

Το θέμα της αποτελεσματικής συμμετοχής θα πρέπει να συζητηθεί περαιτέρω σε σχέση με το θέμα της «σταθμισμένης ψήφου» και πότε και υπό ποιες συνθήκες και προϋποθέσεις θα εφαρμόζεται
Άλλα εναπομείναντα στοιχεία στο καταμερισμό εξουσιών συμπεριλαμβανομένης της εκ περιτροπής προεδρίας , θα πρέπει να συζητηθούν όπως έχει απαιτήσει η τ/κ πλευρά σύμφωνα με την αναλογία 2:1

_________________________________________________________________________________

ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ - Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΚΡΑΝΣ ΜΟΝΤΑΝΑ (ΙΟΥΛΙΟΣ 2017)

ΤΟ  ΚΥΠΡΙΑΚΟ  ΣΤΗΝ  ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ  -  Η  ΔΙΑΣΚΕΨΗ  ΣΤΟ

 ΚΡΑΝΣ  ΜΟΝΤΑΝΑ

(ΙΟΥΛΙΟΣ 2017)

Οι διαπραγματεύσεις για λύση του πολιτικού μας προβλήματος, βρίσκονται σε κρίσιμη και προχωρημένη φάση.  Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι τη βασική ευθύνη για την έλλειψη προόδου τη φέρει η Τουρκία και οι υπαναχωρήσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς από συγκλίσεις, περιλαμβανομένης της προόδου στο Μοντ Πελεράν. 

Η συνέχιση των προκλήσεων και των απαράδεκτων ενεργειών της Τουρκίας δεν συμβάλλει στη δημιουργία του απαραίτητου κλίματος και δεν συνάδει με τη ρητορική της περί λύσης. Καλούμε τη διεθνή κοινότητα να ασκήσει την επιρροή της στην Τουρκία, για να συμμορφωθεί με τις αρχές λύσης του Κυπριακού. 

Χρειάζεται αποφασιστικότητα και στοχοπροσήλωση για να προχωρήσουμε στην Λύση. Αν κάποιοι έχουν την εντύπωση ότι σ’ αυτή τη φάση είτε θα πρέπει να ασχολούμαστε με δευτερεύοντα ζητήματα είτε να αναζητούμε αόριστες νέες στρατηγικές, πρέπει να απαντήσουν στο εξής απλό ερώτημα: τι κάνουμε αν καταρρεύσει η διαδικασία και επιρριφθούν ευθύνες στην πλευρά μας; 

Μέσα από αυτά τα θέματα προσέρχονται όλοι στη Διάσκεψη της Ελβετίας (Κρανς Μοντάνα).

ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΑΝΟΙΧΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ 

Στη σημερινή φάση, που τα κεφάλαια της εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού βρίσκονται σε ακτίνα σύγκλισης και εκκρεμούν μόνο μερικά από τα βασικά θέματα, επιβάλλεται ένα πλαίσιο για τη συνολική και διασταυρούμενη διαπραγμάτευσή τους. 

Τα ανοιχτά θέματα όπως:

·        η εκ περιτροπής προεδρία που συνδέεται με την σταθμισμένη και διασταυρούμενη καθολική ψήφο,

·        το εδαφικό με την κατοχύρωση της αρχής της επιστροφής 90.000 προσφύγων στην υπό Ελληνοκυπριακή διοίκηση συνιστώσα πολιτεία με απαραίτητη την επιστροφή της Μόρφου και την ισορροπία στο μήκος των ακτογραμμών με δημιουργία περιοχών υπό ομοσπονδιακή αρμοδιότητα (Καρπασία, Μαρωνιτοχώρια, κλπ)

·        η κατά συνέπεια επίλυση του περιουσιακού

αποτελούν τα κυρίως ζητήματα που εκκρεμούν, δίπλα σε άλλα ήσσονος σημασίας. 

Η τακτική των δύο ηγετών να αφήνουν ο καθένας διαφορετικά θέματα για το τέλος της διαπραγμάτευσης οδήγησε σε μπλοκάρισμα της διαδικασίας. Πολύ περισσότερο που η Τουρκία διακηρύττει ότι δεν πρόκειται να ανοίξει τα χαρτιά της στο θέμα της ασφάλειας αν προηγουμένως δεν φθάσουμε σε σύγκλιση στα βασικά ζητήματα της εσωτερικής πτυχής. 

Η πακετοποίηση θα μπορούσε να γίνει σε μια άτυπη συνάντηση μεταξύ των 2 ηγετών, για να ξεκαθαρίσει η κάθε πλευρά τις απόψεις, θέσεις και προθέσεις της. Είμαστε πεπεισμένοι ότι μια συνολική κατάληξη στα πιο πάνω ζητήματα είναι εφικτή αν επιδειχθεί η αναγκαία πολιτική βούληση απ’ όλους και γίνουν σεβαστές οι συγκλίσεις του παρελθόντος. Αν όχι, το όλο εγχείρημα θα θεωρηθεί ως μη γενόμενο και δεν θα υπάρχει καμιά απολύτως σχετική δέσμευση. 

Ακόμα, όμως, και στο απευκταίο σενάριο που δεν καταλήξουμε, πολύ πιο δύσκολα κάποιος θα  μπορεί να επιρρίψει οποιαδήποτε ευθύνη στη δική μας πλευρά. Η αναγνώριση της καλής θέλησης της πλευράς μας, έχει μεγάλη σημασία για την ενίσχυση της αξιοπιστίας μας, γεγονός που, μεταξύ άλλων, προστατεύει και ενισχύει την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας στο χώρο της κυπριακής ΑΟΖ. 

Με εμμονή σε αρχές και στο συμφωνημένο πλαίσιο, ο Πρόεδρος οφείλει να αναλάβει πρωτοβουλία όπως την προδιαγράψαμε. Θα ήταν τεράστιο ιστορικό σφάλμα τώρα που φθάσαμε σε ένα τελικό στάδιο με χάρτες στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων και με την Τουρκία απέναντι μας στο θέμα της ασφάλειας, να σκεφτόμαστε τις προεδρικές εκλογές αντί τις επόμενες γενιές. Αν επικρατήσει η λογική της απλής συντήρησης των συνομιλιών με συζήτηση δευτερευόντων θεμάτων μέχρι τις προεδρικές εκλογές, ελλοχεύει πραγματικός κίνδυνος σύντομα να καταρρεύσει η διαπραγματευτική διαδικασία και να επιρριφθεί ευθύνη και στη δική μας πλευρά. 

Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΙΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ, ΑΠΟΧΩΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΧΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ 

Μόνο με τον πιο πάνω τρόπο η Τουρκία θα τεθεί ενώπιον των ευθυνών της στο μείζον θέμα της ασφάλειας, στο οποίο υπάρχει διεθνής κατανόηση για τις θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς. 

Αυτό που εμείς πρέπει να κάνουμε είναι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων να εξαντλούμε κάθε δυνατότητα επίτευξης προόδου, παραμένοντας βεβαίως συνεπείς στο συμφωνημένο πλαίσιο λύσης και στις θέσεις αρχών, ούτως ώστε να φτάσουμε στην ουσιαστική συζήτηση της διεθνούς πτυχής του Κυπριακού –δηλαδή, στα θέματα ασφάλειας- στα οποία η Τουρκία έχει να λογοδοτήσει. Σημειώνουμε ότι οι θέσεις της Τουρκίας για αυτό το θέμα δεν βρίσκουν απήχηση διεθνώς. 

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ; 

Όσον αφορά τα περί αλλαγής στρατηγικής, αποτελεί στείρα συνθηματολογία η οποία θα αποβεί καταστροφική, αντί σε αύξηση του κόστους της Τουρκίας θα οδηγήσει σε αποενοχοποίηση της και ενδεχομένως στην οριστική διχοτόμηση. 

Η προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού δεν γίνεται πάνω σε λευκή σελίδα. Υπάρχουν αποφάσεις που διαμορφώνουν τη βάση και το πλαίσιο λύσης, που είναι με σαφήνεια διατυπωμένες σε πολλά περί Κύπρου ψηφίσματα του ΟΗΕ. Η βάση λύσης είναι η δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία, με πολιτική ισότητα, όπως αυτή καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ την οποία η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδέχθηκε από το 1977 και την επαναβεβαίωσε μερικές φορές. 

Πάνω σ’ αυτή τη βάση διαπραγματεύτηκαν όλοι οι Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επομένως, κανείς δεν μπορεί να προσπερνά τη βάση λύσης υποστηρίζοντας ότι σημασία δεν έχει το όνομα, αλλά το περιεχόμενό της. Πώς είναι δυνατόν να λέγεται ότι μας ενδιαφέρει το περιεχόμενο της λύσης και την ίδια στιγμή να αποφεύγουμε να τοποθετηθούμε στο ζήτημα της πολιτειακής δομής, το οποίο συνιστά κεντρικό ζήτημα της συνολικής μορφής του κάθε κράτους; Η πολιτειακή δομή, αποτελεί βασικό συστατικό μέρος του περιεχομένου της λύσης. Είναι θεμελιώδους σημασίας όλοι οι εμπλεκόμενοι στο Κυπριακό, και πρωτίστως οι δύο κοινότητες, να καθορίζουν ποια θα είναι η πολιτειακή δομή. 

Η Κύπρος από το 1974 είναι ντε φάκτο διχοτομημένη εξαιτίας της τουρκικής εισβολής και κατοχής. Μέσα από τις διαπραγματεύσεις επιδιώκουμε την απελευθέρωση και την επανένωση του τόπου και του λαού. 

Η εγκατάλειψη διαχρονικών θέσεων της πλευράς μας, που είναι υιοθετημένες στα περί Κύπρου ψηφίσματα και αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών και αναζήτηση αόριστων και ανέφικτων νέων στρατηγικών οδηγεί σε μη λύση. Αυτό σημαίνει συντήρηση της τουρκικής κατοχής, παγίωση της διχοτόμησης και σε άλλες πολύ επικίνδυνες καταστάσεις για την Κύπρο.

Είναι σημαντικό στη συγκυρία που βρισκόμαστε η ε/κ πλευρά να παραμείνει συνεπής στο συμφωνημένο πλαίσιο λύσης και έμπρακτα να καταθέτει την καλή της θέληση στο διαπραγματευτικό τραπέζι.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΛΕΓΟΜΕΝΟΥ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΥ ΧΩΡΟΥ 

Αφήνουμε στην κρίση των πολιτών το κατά πόσο η σημερινή δημόσια τοποθέτηση των  κομμάτων του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου αποσκοπεί στην υποβοήθηση της επικείμενης κρίσιμης διάσκεψης για την Κύπρο ή εξυπηρετεί απλώς προεκλογικές σκοπιμότητες. Επί της ουσίας, αν υιοθετηθούν οι θέσεις που προβάλλονται, το μόνο και σίγουρο αποτέλεσμα θα είναι η κατάρρευση της διαπραγματευτικής διαδικασίας και η επίρριψη της ευθύνης για την εξέλιξη στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Την ίδια ώρα η Τουρκία θα αποενοχοποιηθεί και δεν θα πληρώνει κανένα κόστος για τις παρανομίες της στην Κύπρο. 

Ενδεικτικά και όχι εξαντλητικά επισημαίνουμε τα εξής:

Πρώτο, υποστηρίζεται ότι τα επεμβατικά και εγγυητικά δικαιώματα καθώς και η Συνθήκη Συμμαχίας θα πρέπει να καταργηθούν πριν τα δημοψηφίσματα. Επιπλέον, απαιτείται να συμφωνηθεί χρονοδιάγραμμα αποχώρησης όλων των ξένων στρατευμάτων πριν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος καθώς και πλήρης αποχώρησή τους πριν από την έναρξη εφαρμογής της λύσης. Δηλαδή, θα πρέπει όχι απλώς να επιστρέψουμε στην προ της εισβολής κατάσταση αλλά και να απαλλαγούμε από όλα τα αρνητικά στοιχεία των Συμφωνιών του 1960 προτού καν αποφασίσουμε αν αποδεχόμαστε ή όχι τη λύση που θα προταθεί στα δημοψηφίσματα. Μόνο όσοι πάσχουν από ασύγγνωστη αφέλεια θα μπορούσαν να πιστέψουν ότι με τέτοιες προσεγγίσεις μπορούμε ποτέ να φθάσουμε σε λύση του Κυπριακού. Βεβαίως είμαστε υπέρ της κατάργησης του αναχρονιστικού συστήματος των εγγυήσεων και των όποιων επεμβατικών δικαιωμάτων, αλλά με αυτές τις εκτός τόπου και χρόνου προσεγγίσεις τελικά θα μας μείνει η υφιστάμενη Συνθήκη Εγγύησης.

Δεύτερο, προκαλεί ερωτηματικά η θέση για κοινές Κυπριακές Ένοπλες Δυνάμεις. Δηλαδή, εγκαταλείπεται η πάγια θέση όλων των κυβερνήσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας για πλήρη αποστρατιωτικοποίηση;

Τρίτο, εκφράζεται η θέση ότι στο πρώτο άρθρο της συμφωνίας για λύση πρέπει να καταγράφεται με σαφήνεια ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα συνεχίσει ως έχει. Η συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι κόκκινη γραμμή. Το ζητούμενο είναι πώς αυτή διασφαλίζεται στην πράξη και όχι με ανέφικτες διακηρύξεις. Ποτέ στη μακρόχρονη ιστορία των διαπραγματεύσεων δεν τέθηκε θέμα στάτους της κάθε πλευράς στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων. Πάντα το αντικείμενο των συζητήσεων ήταν ο επιδιωκόμενος στόχος. 

Η συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν διασφαλίζεται απλώς φραστικά ούτε και με θέσεις που το μόνο αποτέλεσμα που θα έχουν θα είναι το αδιέξοδο και η επίρριψη ευθυνών στην πλευρά μας. Διασφαλίζεται μέσα από το ίδιο το περιεχόμενο της λύσης: Θα πρέπει να διασφαλίζεται η συνέχεια της συμμετοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας στον ΟΗΕ, την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης και γενικότερα στους διεθνείς οργανισμούς στους οποίους είναι μέλος καθώς και η συνέχεια των διεθνών συμφωνιών της Κυπριακής Δημοκρατίας από τη γένεσή της μέχρι σήμερα. Επιπλέον, θα απαγορεύεται ρητώς η απόσχιση.

Τέταρτο, στην κοινή δήλωση των κομμάτων γίνεται λόγος για υπογραφή και κύρωση από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση  συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Κυπριακής Δημοκρατίας η οποία θα εγκριθεί ως παράρτημα της Συμφωνίας Λύσης. Υπενθυμίζουμε συναφώς ότι παρόλο που Τουρκία και Ελλάδα αλληλοαναγνωρίζονται, το πρόβλημα της οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ τους εκκρεμεί εδώ και δεκαετίες. Είναι ποτέ δυνατό να πιστεύουμε ότι η Τουρκία θα προχωρήσει σε τέτοιο βήμα, που μεταξύ άλλων ισοδυναμεί με de jure αναγνώριση, πριν τη λύση του Κυπριακού; 

Ποτέ στο παρελθόν κανένας Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν διατύπωσε και δεν κατέθεσε στις συνομιλίες τέτοιες ανεδαφικές θέσεις. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι αν εγερθούν σήμερα, σαράντα τρία χρόνια μετά, το μόνο αποτέλεσμα θα είναι η άμεση κατάρρευση της διαπραγματευτικής διαδικασίας με επίρριψη των ευθυνών στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Οι συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης θα είναι τραγικές για τον τόπο και το λαό. 

Σύμφωνα με τις δηλώσεις των ηγεσιών των κομμάτων του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου, στη βάση ποιου τις θέσεις ο Τάσσος Παπαδόπουλος κατέθεσε πρόταση το Μάρτιο του 2004 για απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο σε διάστημα έντεκα χρόνων από τη λύση; 

ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ 

Βασική αρχή για την επίλυση των θεμάτων Ασφάλειας στην Κύπρο (και η μη επανάληψη των τραγικών καταστάσεων όπως εκείνες του 1963-1974 σε βάρος των Τ/Κ ή της εισβολής – κατοχής του 1974 σε βάρος των Ε/Κ) είναι ότι η ασφάλεια της μίας πλευράς δεν μπορεί να είναι σε βάρος της ασφάλειας της άλλης. 

Για τους Ε/Κ κρίσιμο σημείο είναι η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, η παρουσία ξένων στρατών και η κατάργηση των επεμβατικών δικαιωμάτων οιασδήποτε τρίτης χώρας που απορρέει από τη Συνθήκη Εγγυήσεων. 

Για τους Τ/Κ η μη δυνατότητα σε οιανδήποτε εξτρεμιστική – εθνικιστική ομάδα ή την άλλη πλευρά να επιβληθεί με τη βία. 

Η αποστρατικοποίηση, που είχε περιγραφεί στις συμφωνίες Μακαρίου-Ντενκτάς και Κυπριανού-Ντενκτάς, αποτελεί διέξοδο. Η δημιουργία της Τ/Κ συνιστώσας πολιτείας με αρμοδιότητες τοπικής διακυβέρνησης, αστυνόμευσης και δικαστικής εξουσίας αποτελεί ένα ακόμα εχέγγυο ασφάλειας για την Τ/Κ κοινότητα. 

Η αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων της Τουρκίας αποτελεί εχέγγυο ασφάλειας για την Ε/Κ κοινότητα. 

Ο αναχρονισμός της Συνθήκης Εγγυήσεων (κατάλοιπο της περιόδου της αποικιοκρατίας που δεν υπάρχει πλέον σχεδόν πουθενά, με τρανταχτή εξαίρεση το Κόσοβο) πρέπει να καταργηθεί και μαζί της η στρατιωτική παρουσία και τα όποια επεμβατικά δικαιώματα, ως το κοινό εχέγγυο ασφάλειας και για τις δύο κοινότητες. Η θέση που πήρε η Ελλάδα στο θέμα αυτό, αρνούμενη να συμμετέχει σε συνέχιση της Συνθήκης Εγγυήσεων και τη διατήρηση στρατευμάτων (ΕΛΔΥΚ, ΤΟΥΡΚΔΥΚ) είναι σαφής και ξεκάθαρη. Θέση που ασπάζονται και μια σειρά χώρες (Ρωσία, Γαλλία, κ.ά.) και διακρατικοί οργανισμοί (Ε.Ε. που δεν μπορεί να δεχθεί χώρα μέλος της να τελεί υπό κηδεμονία τρίτων χωρών μη μέλη της). 

Σε αυτά πρέπει σαφώς να μιλήσει και τοποθετηθεί για πρώτη φορά η Τουρκία. 

Πολλά μπορεί να προταθούν ως αντιστάθμισμα. Πχ δημιουργία διεθνούς αποτρεπτικής-αστυνομικής δύναμη σε μια αποστρατικοποιημένη Κύπρο (που θα αποτρέπει επεισόδια, εξωτερικές απειλές, και θα επιτηρεί την εφαρμογή των συμφωνηθέντων). Μια τέτοια  δύναμη μπορεί να προκύψει πχ. από αλλαγή του ρόλου και των όρων εντολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ.   

Μια άλλη είναι η Ελληνική πρόταση για τριμερές σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας Τουρκίας, Ελλάδας και Κύπρου. 

 

 

 

 

ΚΟΤΖΙΑΣ: Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ, ΔΕ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΖΗΤΑ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΟΥΣ

 Οι δύο συνθήκες στην Κύπρο, εγγυήσεων και εγκαθίδρυσης, ουδέποτε εφαρμόστηκαν και αυτό γιατί παραβιάστηκαν από την ίδια την Τουρκία, η οποία δε μπορεί τώρα να ζητά συνέχιση τους, δήλωσε ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.

Ο κ. Κοτζιάς είπε ότι, οι πλευρές τοποθετήθηκαν με βάση τα τρία ερωτήματα που τέθηκαν από πλευράς Ηνωμένων Εθνών, προσθέτοντας ότι η Τουρκία συνεχίζει να καταθέτει προτάσεις στη βάση εκείνων που κατέθετε προ 10ετίας, στις οποίες η Ελληνική πλευρά είναι «διαβασμένη» και απαντά.

 

H ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΝΑ

ΔΙΑΣΥΝΔΕΕΙ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ

ΜΕ ΔΙΚΑ ΤΗΣ ΘΕΜΑΤΑ

Απαράδεκτη τουλάχιστον μπορεί να χαρακτηριστεί η προσπάθεια της Τουρκίας να διασύνδεει τα θέματα της Διάσκεψης για το Κυπριακό (ασφάλειας, εγγυήσεων και αποχώρησης στρατευμάτων) με θέματα που συνδέονται με την δική της Ευρωπαϊκή πορεία. Πως μπορεί να είναι προϋπόθεση τα θέματα Τουρκίας-Ε.Ε. όπως το άνοιγμα κεφαλαίων εναρμόνισης, τα θέματα της άρσης του καθεστώτος visa, και κυριότερο η παροχή των ελευθεριών διακίνησης, εγκατάστασης, εργασίας για τους Τούρκους υπηκόους με τα θέματα της ασφάλειας, εγγυήσεων και αποχώρησης των στρατευμάτων.

 

Μπορεί να αποκτήσουν οι Τούρκοι πολίτες δικαιώματα ελεύθερης εγκατάστασης, διακίνησης, εργασίας μέσω της Κύπρου; Το θέμα αυτό είχε λυθεί με τις συγκλήσεις Χριστόφια – Ταλάτ καθώς δεν προβλεπόταν καμιά ειδική μεταχείριση για τους Τούρκους πολίτες στην Ομοσπονδιακή Κύπρο και ταυτόχρονα θα αποχωρούσαν οι έποικοι. Άλλωστε αυτό απηχεί και στη θέληση ης πλειοψηφίας των Ε/Κ και των Τ/Κ που επανειλημμένα έχουν εκφράσει κραυγές αγωνίας για την εξαφάνιση τους ως κοινότητα.  Αποτελεί άλλωστε και κόκκινη γραμμή για τις πλείστες Ευρωπαϊκές χώρες που αρνούνται να δοθεί το δικαίωμα αυτό, εκτός και αν η Τουρκία ολοκληρώσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις και εναρμονισθεί πλήρως με τα Ευρωπαϊκά θέσμια. 

 

Η νέο-Οθωμανική αυτή μεθοδολογία παζαριού και διαπραγματεύσεων αποτελεί απαράδεκτη τακτική και το μόνο που επιφέρει είναι να εκθέτει την τουρκική πλευρά, που είναι ήδη εκτεθειμένη από την απαράδεκτη προσπάθεια να συντηρήσει τον αναχρονισμό των εγγυήσεων, επεμβατικών δικαιωμάτων, παρουσία στρατευμάτων σε μια χώρα μέλος της Ε.Ε. και του ΟΗΕ. 

 

Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑ & ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ

Τι θα γίνει με τη Συνθήκη Εγγυήσεων, δεύτερο, πώς απαντώνται οι ανησυχίες των δύο πλευρών και τρίτο, ποιος και ποιος θα επιβλέπει την υλοποίηση εφαρμογής της Συμφωνίας.

Οι απαντήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, σύμφωνα με τη σύνοψη της τοποθέτησής του, βασίστηκαν στη λεπτομερή και εμπεριστατωμένη του πρόταση στο θέμα της Ασφάλειας και Εγγυήσεων που έχει ήδη καταθέσει από τον περασμένο Σεπτέμβριο, ως επίσης και στην ιδιότητα μας ως κράτος – μέλος της Ε.Ε. και των ΗΕ και τις συνακόλουθες ασφαλιστικές δικλίδες που παρέχουν ως προς τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών και την προστασία από τις όποιες εξωτερικές απειλές.

Συγκεκριμένα:
(α) Τι θα γίνει με τη Συνθήκη Εγγυήσεων.
Ως τα ιστορικά γεγονότα έχουν αποδείξει, η Συνθήκη έχει αποτύχει τόσο στην εξυπηρέτηση του σκοπού και στόχου της όσο και στην ομαλή λειτουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τυχόν διατήρηση της, θα αποτελούσε αναχρονισμό, καθώς, μεταξύ άλλων:

–    Πλήττει την ανεξαρτησία και κυριαρχία ενός κράτους μέλους των Η.Ε. και της Ε.Ε. και έρχεται σε αντίθεση με το Χάρτη των Η.Ε., το Ευρωπαϊκό κεκτημένο και το διεθνές δίκαιο ευρύτερα.

–    Με δεδομένη τη θέση της Ελλάδας ότι δεν επιθυμεί να συνεχίσει ως εγγυήτρια δύναμη, ως επίσης το γεγονός ότι τα σημερινά διεθνή δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά σε σύγκριση με το 1960, αλλά και λαμβάνοντας υπόψιν τα γεγονότα του 1974 και τη μέχρι σήμερα επικρατούσα κατάσταση, η όποια παρουσία τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων ή εγγυητικών δικαιωμάτων της Τουρκίας μετά την λύση θα αποτελούσε μια ετεροβαρή ρύθμιση εις βάρος της Ε/Κ κοινότητας, αφού λόγω ισχύος και αποστάσεως της Τουρκίας θα εθεωρείτο ως μια μόνιμη απειλή εναντίον των Ελληνοκυπρίων.

–    Θέτει υπό την κηδεμονία ή την επιρροή της εγγυήτριας τη μία των κοινοτήτων και κατ’ επέκταση το Κράτος, με κίνδυνο αποσταθεροποίησης ή και ενίσχυσης των ρευμάτων απόσχισης.

–    Πέραν των όσων έχουν εκτεθεί, η τυχόν παροχή εγγυήσεων για διασφάλιση της μιας κοινότητας θα ανέτρεπε την πολιτική ισότητα και θα καλλιεργούσε αίσθημα υπεροχής της υπό εγγύηση κοινότητας έναντι της άλλης, με συνέπεια αντί της συναίνεσης την πρόκληση συνεχών αδιεξόδων και αποσταθεροποίηση.

–    Το μετά τη λύση σύστημα ασφάλειας θα πρέπει να συνάδει με την ιδιότητα μας ως κράτος-μέλος της Ε.Ε. και την αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ε.Ε.

Συναφώς, στη βάση των ανωτέρω, ως επίσης και το γεγονός πως αποτελεί μια μόνιμη πηγή ανασφάλειας, η Συνθήκη θα πρέπει να τερματιστεί με την έναρξη ισχύος της Συμφωνίας.

Επιπλέον, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη πως δεν υπάρχει το όποιο παράδειγμα διεθνώς όπου η συνταγματική τάξη μίας χώρας υπόκειται σε εγγυήσεις από την όποια Τρίτη χώρα.

Συμπερασματικά, στη βάση των όσων έχουν εκτεθεί, η όποια πρόνοια για συνέχιση των στρατιωτικών εγγυήσεων θα οδηγούσε στην απόρριψη της Συμφωνίας.

(β) Πως απαντώνται οι ανησυχίες των δύο πλευρών
Κατ’ αρχάς θα πρέπει να τονιστεί πως το Κράτος θα συγκροτείται ως προς την εσωτερική δομή από τις δύο κοινότητες σε ισάριθμες Πολιτείες, πολιτικά ίσες με καθορισμένα διοικητικά όρια, εκ των οποίων η μία θα διοικείται από την Ε/Κ κοινότητα και η άλλη από την Τ/Κ κοινότητα.

Επιπλέον και προς εδραίωση μιας διαρκούς σταθερότητας και του αισθήματος ασφαλείας μεταξύ των κοινοτήτων αλλά και του συνόλου των πολιτών, έχουν συμφωνηθεί, μεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα:

Α.  Πλήρης σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών σύμφωνα με τον Χάρτη των Η.Ε. και των αρχών και αξιών της Ε.Ε.

Β.   Πλήρης σεβασμός στην δικοινοτικότητα και διζωνικότητα με μια σειρά συμφωνημένων διασφαλίσεων, όπως:
(i) Απαγόρευση επέμβασης της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης στις αρμοδιότητες των Πολιτειών ή της μιας Πολιτείας στις αρμοδιότητες της Ομοσπονδιακής κυβέρνησης ή της άλλης Πολιτείας.
(ii) Αποτελεσματικός τρόπος συμμετοχής στη διακυβέρνηση του Κράτους από τις δύο κοινότητες, με συγκεκριμένες ρυθμίσεις στη λήψη αποφάσεων προς αποφυγή επιβολής της μιας επί της άλλης κοινότητας.

Γ.   Συνταγματικές πρόνοιες που απαγορεύουν αυστηρά την απόσχιση ή την ένωση του μέρους ή του όλου με την όποια τρίτη χώρα.

Δ.   Αποτελεσματικούς τρόπους επίλυσης αδιεξόδων προς ενίσχυση της λειτουργικότητας του κράτους και προάσπισης των δικαιωμάτων των Πολιτειών και, κατ’ επέκταση, των κοινοτήτων.

Ε.   Κατοχύρωση των εξουσιών της κάθε Πολιτείας με ισχυρό νομικό πλαίσιο και αποτελεσματικό τρόπο εφαρμογής του

Παρά ταύτα και πέραν των όσων έχουν συμφωνηθεί ως ανωτέρω κατεγράφησαν, η Ε/Κ πλευρά προτείνει τα ακόλουθα μέτρα:

–    Προς αντιμετώπιση τυχόν βίας μεταξύ των κοινοτήτων το Σύνταγμα του Ομόσπονδου Κράτους θα προνοεί μηχανισμούς επέμβασης και αντιμετώπισης των επεισοδίων, αρχικώς σε επίπεδο συνιστώσας πολιτείας και μετέπειτα σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

–    Προς τον ίδιο σκοπό και για μια μεταβατική περίοδο που θα συμφωνηθεί, θα συσταθεί Πολυεθνική Αστυνομική Δύναμη, τα μέλη της οποίας θα προέρχονται από χώρες της Ε.Ε. πλην της Ελλάδας και Η.Β, χωρίς να αποκλείεται η συμμετοχή μελών και από τρίτες χώρες, πλην της Τουρκίας.

–    Επιπλέον των εσωτερικών ρυθμίσεων της λύσης και της πρότασης μας, οι οποίες καταδεικνύουν πως δεν υπάρχει αναγκαιότητα των όποιων εγγυήσεων ή παρουσίας ξένων στρατευμάτων, η ιδιότητα της ενωμένης Κύπρου ως μέλος των Η.Ε, της Ε.Ε. και του Συμβουλίου της Ευρώπης, παρέχουν επαρκή προστασία στους πολίτες της Ενωμένης Κύπρου. Π.χ.
Ηνωμένα Έθνη: The collective security provisions of the United Nations Charter provide important assurances in terms of a commitment on the part of its members to the pacific settlement of disputes, of protection against the threat or use of force against the territorial integrity or political independence of a member state(Art. 2); the right of self-defense (Art. 51) and enforcement mechanisms under Security Council umbrella in the form of economic and political sanction (Art. 41) and the use of force (Art. 42).
Ευρωπαϊκή Ένωση: Articles 2 of the Treaty on the European Union (TEU) establishes the EU and its Member States as value-based political entities committed to respect democracy, the rule of law and human and minority rights. Article 67 of the Treaty on the Functioning of the European Union (TFEU) further provides that “the Union shall endeavor to ensure a high level of security through measures to prevent and combat crime, racism and xenophobia, (…)”.
In terms of enforcement, Article 7 TEU provides for enforcement by the European
In terms of enforcement, Article 7 TEU provides for enforcement by the European Council in cases of a serious breach of the provisions of the treaty, including the6 suspension of treaty rights of a particular Member State. With regards to external security, relevant articles of EU treaties include Article 42(7) TEU, the Mutual Defence clause, which obliges Member States to provide aid and assistance in the event of an armed aggression against another Member State; and Article 222 TFEU (“solidarity clause”) which provides for support to a Member State, including through military means and upon request from that member State, in the event of a terrorist attack
Συμβούλιο της Ευρώπης: Protections as regards the right to life, the right to a fair hearing, freedom of expression, freedom of thought, conscience and religion and the protection of property. Violations of these rights are sanctioned under the enforcement mechanism of the European Court of Human Rights. Advisory services are also available to Cyprus from the Venice Commission of the Council of Europe on various constitutional matters including federalism and regionalization, the rule of law, the protection of fundamental rights and emergency powers.

(γ) Πως και ποιος θα επιβλέπει την υλοποίηση εφαρμογής της Συμφωνίας.
Όλοι αναγνωρίζουμε τη σημασία της ομαλούς, ασφαλούς και γρήγορης υλοποίησης των προνοιών της λύσης. Επ’ αυτού, ένας από τους μεγαλύτερους φόβους και κυριότερες ανησυχίες της ΕΚ κοινότητας είναι η όποια ενδεχόμενη αδυναμία υλοποίησης της λύσης και οι συνέπειες τούτου.

Συναφώς, η πλευρά μας προτείνει όπως:

–    Η υλοποίηση των προνοιών της λύσης αλλά και η διασφάλιση της μετά της λύσης κατάστασης πραγμάτων τεθούν υπό την εγγύηση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Η.Ε. σύμφωνα με το Κεφάλαιο 7 του Καταστατικού Χάρτη.

–    Ανατεθεί συγκεκριμένος ρόλος για την ενεργό συμμετοχή της Ε.Ε. στην υλοποίηση της λύσης, πέραν από το προφανές έργο που συνδέεται με το κεκτημένο και την προσπάθεια να τερματισθούν οι μεταβατικές περίοδοι / παρεκκλίσεις το συντομότερο δυνατόν.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΔΙΑΔΗΛΩΝΕΙ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΕΙ:

SOLUTION NOW !

ΛΥΣΗ ΤΩΡΑ !

ÇÖZÜM ŞİMDİ !

NO FOREIGN TROOPS – THE ISLAND SHOULD BE INEPENDENT

ΕΞΩ ΟΛΟΙ ΟΙ ΣΤΡΑΤΟΙ – ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΝΗΣΙ
BÜTÜN ASKERLER DIŞARI - BAĞIMSIZ KIBRIS (ADASI)

 

PEACE IN CYPRUS CANNOT BE STOPPED

Η ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΜΠΟΔΙΣΤΕΙ

KIBRISTA BARIŞ ENGELLENEMEZ

PEACE AND REUNIFICATION

ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΕΝΩΣΗ

BARIŞ VE YENİDEN BİRLEŞME

Δικοινοτικές εκδηλώσεις υπέρ της λύσης και της επανένωσης διοργανώνονται καθημερινά στο τέρμα της οδού Λήδρας στη νεκρή ζώνη.

Στις 28 Ιουνίου έλαβε μέρος μεγάλη εκδήλωση που διοργανώθηκε από δεκάδες ε/κ και τ/κ οργανώσεις, κόμματα και φορείς, και δικοινοτικές πλατφόρμες, που κάλεσαν  τον κυπριακό λαό, ανεξάρτητα από πολιτικές, ιδεολογικές και άλλες πεποιθήσεις, να παρευρεθούν στη νεκρή ζώνη στο τέλος της οδού Λήδρας, για να στείλουν ενωμένοι, το μήνυμα ότι στηρίζουν τις προσπάθειες των ηγετών και απαιτούν να επιστρέψουν στην Κύπρο με θετικό αποτέλεσμα για την επανένωση της Κύπρου. Οι διοργανωτές καλούν επίσης τους δύο ηγέτες να διαπραγματευτούν σοβαρά, αποφασιστικά, δημιουργικά και μακριά από σκοπιμότητες, με στόχο να καταλήξουν σε συμφωνία η οποία να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες ολόκληρου του κυπριακού λαού.

Σε μια άλλη εξέλιξη, αντιπροσωπεία της πρωτοβουλίας πολιτών #UniteCyprusNow  βρίσκεται στο Crans-Montana κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης, σε μία εκστρατεία για τη λύση, με στόχο να ευαισθητοποιήσουν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης και η διεθνής κοινότητα για τη σημασία μίας λύσης, για να ενθαρρύνουν οι ηγέτες και να κλειθούν οι εγγυήτριες δυνάμεις να είναι εποικοδομητικές.

   

Ο ΑΝΤΟΝΙΟ ΓΚΟΥΤΕΡΕΣ ΣΤΟ ΚΡΑΝΣ ΜΟΝΤΑΝΑ

Από την εισαγωγική ομιλία του Αντόνιο Γκουτέρες

«Καλώ τους ηγέτες και τους άλλους συμμετέχοντες στην Διάσκεψη να αφουγκραστούν το κάλεσμα ειρήνης των χιλιάδων Κυπριών στις συγκεντρώσεις στο νησί αυτή τη βδομάδα. Φωνές που στηρίζουν λύση και οι οποίες γίνονται ολοένα και ισχυρότερες»

ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Από τις προτάσεις του Αντόνιο Γκουτέρες στο τραπέζι για την εσωτερική πτυχή:

1.   Οι Τουρκο-Κύπριοι πρέπει να δώσουν έδαφος και οι Ελληνο-Κύπριοι πρέπει να είναι έτοιμοι για διακανονισμό όσον αφορά το περιουσιακό.

2.   Αποτελεσματική συμμετοχή: οι δύο πλευρές πρέπει να συμφωνήσουν στην εκ περιτροπής προεδρία της Ομόσπονδης Κύπρου, όμως η λήψη αποφάσεων στο ομοσπονδιακό επίπεδο δεν πρέπει να εμποδιστεί με υπερβολικά βέτο

3.   Στο περιουσιακό: Υπάρχει μια σύγκλιση μέχρι στιγμής ότι το δικαίωμα του ιδιοκτήτη είναι απαραβίαστο. Ως εκ τούτου δικαιούται, είτε να επιστρέψει, είτε να αποζημιωθεί, είτε να προχωρήσει σε ανταλλαγή. Υπάρχει επίσης κατανόηση ότι οι Τ/Κ μακροχρόνιοι χρήστες ε/κ σπιτιών στο τ/κ συνιστών κρατίδιο, θα αντιμετωπισθούν με βάση τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ και κυρίως την απόφαση Δημόπουλος. Υπάρχει επίσης συναντίληψη ότι οι Ε/Κ ιδιοκτήτες γης στα εδάφη που θα επιστρέψουν υπό ε/κ διοίκηση θα έχουν τον πρώτο λόγο, με εξαίρεση κάποιες μεγάλες τ/κ αναπτύξεις γης. Η μεγάλη διαφορά αυτήν τη στιγμή βρίσκεται στις ε/κ εκτάσεις γης στον Βορρά οι οποίες παραμένουν αναξιοποίητες. Η ε/κ πλευρά επιμένει ότι πρέπει να επιστραφούν αυτούσιες, η τ/κ πλευρά επιμένει σε κάποια ποσόστωση.

4.   Δικαιώματα των Τούρκων υπηκόων:. Στο κεφάλαιο αυτό η ε/κ πλευρά επικαλέσθηκε  το κοινοτικό κεκτημένο, ωστόσο ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν που παρακάθεται στις συνομιλίες, Φρανς Τίμερμανς, ξεκαθάρισε ότι η ΕΕ μπορεί να διαχειριστεί το θέμα αυτό ως εσωτερική διευθέτηση στην Κύπρο, όπως συμβαίνει στην Πορτογαλία με τους Βραζιλιάνους, στην Ισπανία με τους Αργεντινούς και στα νησιά Άλαντ που ανήκουν στη Φινλανδία, αλλά κατοικούνται από Σουηδούς. Η Κομισιόν, όπως διευκρίνισε και στον πρόεδρο Αναστασιάδη στις Βρυξέλλες, θα ασκούσε βέτο αν οι όποιες ελευθερίες Τούρκων υπηκόων στην Κύπρο περιόριζαν την ελεύθερη διακίνηση ευρωπαίων πολιτών και δη των Ελλαδιτών. Αυτό που συζητείται σήμερα αφορά βασικά τη χορήγηση αδειών εργασίας σε Τούρκους υπηκόους, ο αριθμός των οποίων θα προσαρμόζεται σε όσους Ελλαδίτες ελεύθερα επιθυμούν να  εργάζονται στην Κύπρο, ώστε ο αριθμός των Τούρκων υπηκόων να μην ξεπερνά την αναλογία 4:1. Η σύγκλιση αυτή επιβεβαιώθηκε και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων Χριστόφια - Ταλάτ.

Από την δήλωση του εκπρόσωπου του Αντόνιο Γκουτέρες:

«Σε μια συνάντηση, με θετικό πρόσημο του Γενικού Γραμματέα με τους επικεφαλείς των αντιπροσωπειών, προέκυψε μια καθαρή προσέγγιση των βασικών στοιχείων ενός πακέτου που μπορεί να οδηγήσει σε ένα συνολικό διακανονισμό στην Κύπρο»

Από τη συνέντευξη τύπου του Αντόνιο Γκουτέρες για την εξωτερική πτυχή

Το κεφάλαιο για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις έχει ζωτική σημασία για μια συνολική λύση. Οι συζητήσεις τις τελευταίες ημέρες έδειξαν και πάλι ότι υπάρχει δέσμευση για την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων όσον αφορά την ασφάλεια και τις εγγυήσεις που να αντιμετωπίζουν τις ανησυχίες και των δύο κοινοτήτων. Είναι όμως σαφές ότι η ασφάλεια μιας κοινότητας δεν μπορεί να γίνει εις βάρος του άλλου.

Στο μεγάλο τραπέζι όπου παρακάθονται οι δύο κυπριακές πλευρές, οι τρεις εγγυήτριες και η ΕΕ, θα συζητήσουν το νέο πλαίσιο ασφαλείας της ομοσπονδιακής Κύπρου. Όλες οι πλευρές δεσμεύτηκαν να συζητήσουν και να εξεύρουν λύσεις με βάση τις πιο κάτω κατευθυντήριες γραμμές:

·        Ποιο θα είναι το νέο σύστημα ασφαλείας στην Κύπρο; Όλοι συμφωνούν (η Τουρκία δεν το λέει δημόσια) ότι οι συνθήκες εγγυήσεως και συμμαχίας καταργούνται και αναζητείται μηχανισμός υποκατάστασής τους.

·        Ποιος θα είναι ο μηχανισμός της λύσης; Όλοι συμφωνούν και η Τουρκία το συζητά, ότι οι συνθήκες αυτές θα υποκατασταθούν διά της λειτουργίας ενός νέου μηχανισμού εφαρμογής της λύσης με 3 υποκατηγορίες: α) Εκτέλεσης της λύσης(Implementation) β) Παρακολούθησης της λύσης (Monitoring) και Επίβλεψης της λύσης (Oversight).

·        Τα ξένα στρατεύματα στην Κύπρο θα αποχωρήσουν στη μεγάλη τους πλειοψηφία από τις πρώτες μέρες εφαρμογής της λύσης.

Ο διαδικαστικός αυτός μηχανισμός συζήτησης ηχεί αρκούντως ικανοποιητικός. Διπλωματικοί κύκλοι, ωστόσο, επισημαίνουν ότι εξακολουθούν να παραμένουν υπό συζήτηση πολύ δύσκολα θέματα. Για παράδειγμα:

·        Ποιοι θα εγγυηθούν την εφαρμογή της λύσης; Τα Ηνωμένα Έθνη, η ΕΕ ή θα συμμετέχουν και οι εγγυήτριες δυνάμεις;

·        Θα υπάρξει μια πολυεθνική δύναμη για την επίβλεψη της εφαρμογής της λύσης ή σε αυτή θα συμμετέχουν με αγήματα και οι εγγυήτριες δυνάμεις;

·        Είναι δυνατόν να υποχωρήσει εντελώς η Τουρκία από τη θέση ότι δεν δέχεται μηδενικές εγγυήσεις και στρατεύματα χωρίς έστω να πάρει κάποιους ισχυρούς συμβολισμούς, όπως π.χ. τα αγήματα ΤΟΥΡΔΥΚ και ΕΛΔΥΚ που διεκδικεί; Αυτήν την απόφαση είναι σίγουρο πάντως ότι δεν μπορεί να την πάρει μόνος του ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Τέλος η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο θα έχει τελικό χρονοδιάγραμμα (sunset close) ή θα τεθεί υπό επανεξέταση σε μερικά χρόνια; (review).

___________________________________________________________________________

ΚΥΠΡΙΑΚΟ: ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ;

ΚΥΠΡΙΑΚΟ: 

ΜΠΡΟΣΤΑ  ΣΤΗ  ΛΥΣΗ  ΤΟΥ;

'Αρθρο του  Γεώργιου  Μιχαηλίδη  (*)     

δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΠΟΧΗ – 07/01/2017    

Για δεκαετίες τώρα ακούμε μια φράση κλισέ «Η περίοδος που διανύουμε είναι σημαντική, οι εξελίξεις είναι κρίσιμες για το Κυπριακό». Φαίνεται όμως ότι αυτή τη φορά η φράση και η πραγματικότητα ταυτίζονται, που μας αφήνει ένα αίσθημα συγκρατημένης αισιοδοξίας.     

Τι είναι αυτό που κάνει διαφορετικά τα δεδομένα; Για πρώτη φορά οι Κύπριοι μόνοι τους, μέσα από διαδικασία που οι ίδιοι θέλησαν να είναι κυπριακής ιδιοκτησίας και μετά από πολύχρονη διαβούλευση, φαίνεται να έχουν καταλήξει σε σημαντικές συγκλίσεις, που διαγράφουν μια επικείμενη λύση. 

Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΤΥΧΗ 

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης (και ηγέτης της Ελληνοκυπριακής κοινότητας), και ο κ. Μουσταφά Ακιντζί, ηγέτης της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, συζήτησαν εκτενώς τόσο ξεχωριστά, όσο και διασταυρούμενα κάθε ένα από τα  κεφάλαια που απαρτίζουν την εσωτερική πτυχή (διακυβέρνηση, οικονομία, σχέση με την Ε.Ε., εδαφικό, περιουσιακό) και αναφέρουν ότι έχουν επιτευχθεί σημαντικές συγκλίσεις που επιτρέπουν μια συγκρατημένη αισιοδοξία, ότι αυτό το πολύχρονο πρόβλημα βαδίζει προς επίλυση. Τη Δευτέρα 9 Ιανουαρίου ως της 11 Ιανουαρίου 2017, θα συναντηθούν στην Γενεύη οι 2 ηγέτες σε μια προσπάθεια να σμικρυνθεί η απόσταση στα θέματα της εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού και να υπάρξει σύγκληση στα εκκρεμούντα βασικά ζητήματα (εδαφικό, υποβολή χαρτών, θέματα διακυβέρνησης, κ.ά.) 

ΣΥΓΚΛΙΣΕΙΣ ΠΟΥ ΒΕΛΤΙΩΝΟΥΝ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΝ

Οι συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί στις διακοινοτικές συνομιλίες  αποτελούν βελτιώσεις των προβλέψεων του σχεδίου Ανάν, που φαίνεται να πατούν πάνω στην πρόταση Γκάλι του 1992 και τις συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ. Εκείνο που έκανε την βασική αλλαγή είναι η ένταξη στην Ε.Ε. και η εφαρμογή του Ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Έτσι κατοχυρώνεται (κάτι που δεν υπήρχε στο σχέδιο Ανάν) η απρόσκοπτη εφαρμογή των βασικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους Κύπριους πολίτες, δηλαδή η ελεύθερη εγκατάσταση, διακίνηση, απόκτηση περιουσίας και άσκηση επαγγέλματος σε όλη την επικράτεια της Ομόσπονδης Κυπριακής Δημοκρατίας, ανεξάρτητα συνιστώσας πολιτείας και καταγωγής.

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ

Βελτιωμένες σε σχέση με τις προβλέψεις του σχεδίου Ανάν είναι και οι συγκλίσεις για την εκτελεστική εξουσία, (πχ  κατάργηση του προβλεπόμενου θεσμού του συλλογικού προεδρείου που θα συνοδευόταν με μία αποδυναμωμένη κεντρική εκτελεστική εξουσία χωρίς ουσιαστικές αρμοδιότητες).

Οι συγκλίσεις προνοούν δύο συνιστώσες πολιτείας, κάθε μια εκ των οποίων, θα διοικείται από την αντίστοιχη κοινότητα, θα έχει τα δικά της όργανα εξουσίας και αρμοδιότητες ταυτόσημες με εκείνες της άλλης πολιτείας, και οι δύο κοινότητες θα έχουν αποτελεσματική συμμετοχή στα όργανα και τις αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας. Οι συγκλίσεις προνοούν όλες τις αναγκαίες αρμοδιότητες της Κεντρικής Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης που κατοχυρώνουν μια ξεκάθαρα ισχυρή κεντρική εξουσία. Ενώ οι αρμοδιότητες των συνιστωσών πολιτειών θα περιορίζονται κυρίως σε θέματα παιδείας, πολιτισμού, δικαστικής εξουσίας, αυτοδιοίκησης, αστυνόμευσης, τοπικής οικονομίας και εμπορίου (λαμβάνοντας υπόψη τους κανονισμούς της Ε.Ε. στα δύο τελευταία). 

Ακόμα οι συγκλίσεις  προβλέπουν Προεδρικό σύστημα με την εκλογή προέδρου - αντιπροέδρου της ομοσπονδιακής Κύπρου με καθολική ψηφοφορία και με απόλυτη πλειοψηφία. Στην υλοποίηση της η αρχή αυτή, προνοεί  διασταυρούμενη και  σταθμισμένη ψήφο των Ε/Κ και των Τ/Κ, ώστε η μεγαλύτερη κοινότητα των Ε/Κ να μην μπορεί να εκλέγει τον Τ/Κ αντιπρόεδρο, αλλά η επιρροή της ψήφου της μίας κοινότητας στην άλλη να είναι ισότιμη αναλογικά. Αυτό θα δημιουργήσει συνέργειες και πολιτική συνεννόηση και θα ενισχύσει τη συνοχή του κράτους. Ακόμα οι συγκλίσεις προνοούν τη δημιουργία ως εκτελεστικού σώματος ενός Υπουργικού Συμβουλίου με 7 Ε/Κ και 4 Τ/Κ.

Ανοιχτό παραμένει το θέμα της περιτροπής της Προεδρίας με εναλλαγή μεταξύ προέδρου – αντιπροέδρου σε αναλογία 2 προς 1 (ένα από τα βασικά θέματα που θα συζητηθεί στην Γενεύη).

Οι συγκλίσεις προνοούν: (α) την δημιουργία Γερουσίας (άνω Βουλής) με ίση εκπροσώπηση των δύο συνιστωσών πολιτειών, και (β) Βουλής Αντιπροσώπων (κάτω Βουλής) με αναλογική αντιπροσώπευση όλων των πολιτών. Κάθε συνιστώσα πολιτεία θα έχει και τη δική της Βουλή, που θα νομοθετεί στα θέματα της αρμοδιότητας της.

Οι συγκλίσεις προνοούν κατά τα πρότυπα του συντάγματος του 1960 ότι θα στελεχώνονται όλα τα άλλα Ομοσπονδιακά σώματα και από τις δύο κοινότητες (δικαστική εξουσία, ομοσπονδιακός κρατικός μηχανισμός, ημικρατικοί οργανισμοί, κλπ) χωρίς βέτο. Δημιουργείται μηχανισμός επίλυσης διαφορών, ώστε να μη παραλύει το κράτος.

Επειδή συμφωνήθηκε η κατοχύρωση και η απρόσκοπτη εφαρμογή των βασικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους Κύπριους πολίτες, (δηλαδή η ελεύθερη εγκατάσταση, διακίνηση, απόκτηση περιουσίας και άσκηση επαγγέλματος) σε όλη την επικράτεια της Ομόσπονδης Κυπριακής Δημοκρατίας, οι συγκλίσεις προνοούν την ύπαρξη ανώτατου ορίου άσκησης του δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι των Ε/Κ που θα κατοικούν στην Τ/Κ συνιστώσα πολιτεία. Όσοι ξεπερνούν το όριο αυτό, θα είναι ετεροδημότες και θα ασκούν τα δικαιώματα εκλέγειν και εκλέγεσθαι στην Ε/Κ συνιστώσα πολιτεία.

ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ

Οι συγκλίσεις προνοούν  ότι η Κυπριακή Ιθαγένεια θα δίδεται μόνο από την Κεντρική Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση. Επίσης συμφωνήθηκε ότι την ημέρα της λύσης οι Ε/Κ είναι 805 χιλιάδες (όσοι δηλ.  Ε/Κ είναι εγγεγραμμένοι στο αρχείο πληθυσμού) και οι Τ/ Κ θα είναι 220 χιλιάδες (με την πολιτογράφηση αριθμού εποίκων που έχουν για ανθρωπιστικούς λόγους αποκτήσει δεσμούς με την Κύπρο, πχ μικτούς γάμους με Τ/Κ). Επίσης συμφωνήθηκε ότι στο διηνεκές η αναλογία πληθυσμού Ε/Κ και Τ/Κ θα είναι 4 προς 1.  Αυτό αποτελεί μια ακόμα διακριτή βελτίωση από το σχέδιο Ανάν. Η συμφωνία αυτή θα ισχύει για μελλοντικές πολιτογραφήσεις Ελλήνων και Τούρκων, και η πρόνοια αυτή θα επεκτείνεται και στους μετανάστες από Ελλάδα και Τουρκία. Αυτό αποτελεί οριστικό σταμάτημα της πολιτικής του εποικισμού, και είναι η μοναδική παρέκκλιση από το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, που κρίθηκε αναγκαία. Υπενθυμίζεται ακόμα ότι στο σχέδιο Ανάν, προβλεπόταν η επιστροφή εποίκων που δεν θα εντάσσονται στα παραπάνω κριτήρια στην Τουρκία. 

ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ Ε.Ε. - ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Οι συγκλίσεις προνοούν ότι η Ομοσπονδιακή Κυπριακή Δημοκρατία θα συνεχίσει με όλα τα θέματα και υποχρεώσεις απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το κεκτημένο θα ισχύει σε όλη την επικράτεια, χωρίς εξαιρέσεις.  Θα υπάρχει μία Κεντρική Τράπεζα και ένα νόμισμα (το ευρώ).

Μεταβατικές πρόνοιες και προσαρμογή στα θέματα της οικονομίας (Τ/Κ τράπεζες, Τουρκική Λίρα, κ.ά.) πρέπει περαιτέρω να προσδιοριστούν, και είναι ένα ακόμα αντικείμενο της συζήτησης στη Γενεύη.

Στρατηγικές δομές: φυσικός πλούτος (στο υπέδαφος και την ΑΟΖ), το FIR, κ.ά. είναι αρμοδιότητα της κεντρικής Κυβέρνησης. Έχει επίσης συμφωνηθεί η κατανομή των πόρων στις συνιστώσες πολιτείες.

Το κόστος της λύσης, είναι μια σημαντικότατη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά. Οι συγκλίσεις προβλέπουν ότι η κάθε κοινότητα αναλαμβάνει τα δικά της χρέη από το 1963 και μετά, και τα 17 δις χρέος της Τ/Κ κοινότητας θα αναληφθούν από την Τουρκία, η οποία θα πρέπει να αναλάβει επιπρόσθετες δαπάνες ως η χώρα που έχει εισβάλει στην Κύπρο.

Παράλληλα, από τη λύση θα προκύψουν πολλά οφέλη λόγω σταθερότητας, με την ανάπτυξη του κατασκευαστικού τομέα, την προσέλκυση επενδύσεων, τουρισμού, αξιοποίηση των υδρογονανθράκων.

Η ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Σε σχέση με τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και κατά πόσον αυτό που συζητείται είναι η μετεξέλιξη ή η κατάργησή της και η δημιουργία ενός νέου κράτους, ας σημειωθεί πως όλες οι γνωματεύσεις που λήφθηκαν από εμπειρογνώμονες παγκόσμιας εμβέλειας και τις οποίες είχαν ζητήσει ο Τάσσος Παπαδόπουλος,  ο Δημήτρης Χριστόφιας αλλά και ο Νίκος Αναστασιάδης, λένε πως η συνέχιση εξασφαλίζεται με τη συμμετοχή του κράτους σε διεθνείς οργανισμούς διακρατικού χαρακτήρα όπως η ΕΕ και ο ΟΗΕ καθώς και με τη συνέχιση των διεθνών συνθηκών που δεσμεύουν το κράτος. Και οι δύο αυτές προϋποθέσεις πληρούνται στην περίπτωση της Κύπρου, και έχει σε αυτά  επιτευχθεί σύγκλιση.

ΤΑ ΤΡΙΑ  “SINGLES”

Στις συγκλίσεις επαναλαμβάνεται η αναφορά περί απαγόρευσης ένωσης, διπλής ένωσης ή απόσχισης. Και συμφωνείται ότι στην Ομοσπονδιακή Κυπριακή Δημοκρατία θα  κατοχυρώνεται η ενότητα του κράτους μέσα από μία και μόνη κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια (τρία “singles”). Μια αναφορά που επίσης αποτελεί βελτίωση από το σχέδιο Ανάν.  

ΤΑ ΑΝΟΙΧΤΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΕΔΑΦΙΚΟ - ΧΑΡΤΗΣ: Τα ζητήματα που τώρα συζητούνται είναι «το θέμα του αριθμού των Ελληνοκύπριων προσφύγων που θα επιστρέψουν στις περιοχές  της Ελληνοκυπριακής συνιστώσας πολιτείας σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού» που είναι στενά συνδεμένο με την επιστροφή περιοχών στις οποίες κατοικούσε σημαντικός αριθμός Ελληνοκύπριων (η Ε/Κ πλευρά το έχει οριοθετήσει σε 95 χιλιάδες που είναι άμεσα συνδεμένο με το κόστος της λύσης), επικεντρώνοντας πλέον στην πόλη και τις κοινότητες της Μόρφου.  (Η επιστροφή της περιφραγμένης πόλης της Αμμοχώστου στους νόμιμους ιδιοκτήτες της θεωρείται δεδομένη).

Στο εδαφικό υπάρχει σμίκρυνση της απόστασης, καθόσον στα άλλα δύο κριτήρια του υπάρχει κατανόηση (α) το θέμα του ποσοστού (29,2% από την τουρκοκυπριακή πλευρά και 28,2% από την Ελληνοκυπριακή πλευρά). Και (β) η κατ΄ αρχήν επίσης συμφωνία στο θέμα των ακτογραμμών. Θα δημιουργηθούν περιοχές με ειδικό καθεστώς υπό την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση (Καρπασία, Μαρωνίτες, Κόκκινα).

Η συμφωνία είναι ότι στη Γενεύη θα οριστικοποιηθούν τα παραπάνω, και θα κατατεθεί χάρτης για τα όρια κάθε συνιστώσας πολιτείας. Κάτι που θα συμβεί για πρώτη φορά στην 40χρονη διαπραγμάτευση του Κυπριακού.

ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟ: Στις συγκλίσεις έχουν προταθεί σειρά κριτηρίων (πέραν των 20) που θα δίδουν θεραπεία  στα τρία βασικά κριτήρια του περιουσιακού: επιστροφή στους νόμιμους ιδιοκτήτες, ανταλλαγή και αποζημίωση. Αυτά τα κριτήρια αφορούν στις Ε/Κ περιουσίες που παραμένουν στην υπό Τ/Κ διοίκηση συνιστώσα πολιτεία (και το αντίστροφο) και όχι στα κατεχόμενα εδάφη ή την νεκρή ζώνη που θα αποδοθεί στην Ε/Κ συνιστώσα πολιτεία ή θα παραχωρηθούν από το έδαφος των Βρετανικών βάσεων (όπου εκεί αυτόματα θα αποδίδονται στους νόμιμους ιδιοκτήτες). Αυτά θα πρέπει να συζητηθούν και να ξεκαθαριστούν στη διαπραγμάτευση των δύο ηγετών στην Γενεύη. Έχει επίσης προβλεφθεί δικαστικός μηχανισμός επίλυσης διαφορών, όταν ο ιδιοκτήτης δεν θα αποδέχεται την προτεινόμενη θεραπεία.

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: Έχει συμφωνηθεί η σύντμηση στο ελάχιστο των χρονοδιαγραμμάτων της επιστροφής εδαφών, και ότι τα υπό προσαρμογή εδάφη θα πρέπει να ανήκουν στην ελληνοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία από τη στιγμή που θα τεθεί σε ισχύ η συνολική συμφωνία. Το ίδιο ισχύει για τις διευθετήσεις στο περιουσιακό. 

Επίσης έχει συμφωνηθεί άμεση εφαρμογή εντός ελάχιστου χρόνου η δημιουργία των Ομοσπονδιακών οργάνων και σωμάτων. Απομένει ο καθορισμός οδικού χάρτη γι’  αυτά, η συγγραφή Ομοσπονδιακού Συντάγματος και Νομοθεσίας, καθώς και των συνταγμάτων και κανονισμών των συνιστωσών πολιτειών, ώστε να είναι από την πρώτη μέρα η λύση να είναι λειτουργική, βιώσιμη και εφαρμόσιμη.

Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΤΥΧΗ 

Τα ακανθώδη θέματα της ασφάλειας, των εγγυήσεων, της παρουσίας των ξένων στρατευμάτων και η αποχώρηση της κατοχικής Τουρκίας θα αποτελέσει το αντικείμενο της Διάσκεψης για την Κύπρο που θα συνέλθει στις 12 Ιανουαρίου 2017 στη Γενεύη. Εκεί για πρώτη φορά ο θύτης (η κατοχική Τουρκία) θα πρέπει να δώσει απαντήσεις και προτάσεις σε όλα τα παραπάνω, αφού μέχρι τώρα έλεγε ότι πρώτα έπρεπε να λυθούν τα θέματα της εσωτερικής διακυβέρνησης. Απαντήσεις που οφείλει τόσο στο θύμα (Κύπρος) αλλά και τη Διεθνή Κοινότητα (ΟΗΕ, Ε.Ε.) 

Η ΣΥΝΘΕΣΗ & Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Σύμφωνα με το ανακοινωθέν που εξέδωσαν τα Ηνωμένα Έθνη, στη «διάσκεψη θα συμμετάσχουν οι τρεις εγγυήτριες χώρες (Βρετανία, Τουρκία, Ελλάδα), ενώ  μπορούν να προσκληθούν και άλλα μέρη εάν αυτό απαιτηθεί». Αυτό αποτέλεσε αντικείμενο δεκάδων συζητήσεων στον τύπο και μεταξύ πολιτικών δυνάμεων στην Κύπρο με κύρια θέματα την συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, το ρόλο των δύο κοινοτήτων, τη συμμετοχή της Ε.Ε. και των μελών του ΣΑ του ΟΗΕ. 

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει ξεκαθαρίσει ότι θα παρευρεθεί με την διπλή ιδιότητα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και του ηγέτη της Ελληνοκυπριακής κοινότητας, παράλληλα θέτοντας το σαφές και αυτονόητο ότι η οιαδήποτε μεταβολή και κατάργηση της Συνθήκης Εγγυήσεων του 1960 απαιτεί την υπογραφή της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν μπορεί να γίνει ερήμην της. Η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας και των δύο κοινοτήτων στην προηγούμενη αντίστοιχη διαδικασία (Μπούργκενστοκ) δεν έφερε ούτε την κατάργηση ή από-αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ούτε την αναγνώριση και αναβάθμιση του παράνομου αποσχιστικού μορφώματος (που μόνο η Τουρκία αναγνωρίζει). 

Σαφές έχει γίνει ότι θα υπάρξει αντιπροσώπευση της Ε.Ε. με ουσιαστικό ρόλο, αλλά και όσων μελών του Σ.Α. του ΟΗΕ το επιθυμούν, αφού άλλωστε η Διάσκεψη τελεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. 

ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ

Βασική αρχή για την επίλυση των θεμάτων Ασφάλειας στην Κύπρο (και η μη επανάληψη των τραγικών καταστάσεων όπως εκείνες του 1963-1974 σε βάρος των Τ/Κ ή της εισβολής – κατοχής του 1974 σε βάρος των Ε/Κ) είναι ότι η ασφάλεια της μίας πλευράς δεν μπορεί να είναι σε βάρος της ασφάλειας της άλλης.

Για τους Ε/Κ κρίσιμο σημείο είναι η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, η παρουσία ξένων στρατών και η κατάργηση των επεμβατικών δικαιωμάτων οιασδήποτε τρίτης χώρας που απορρέει από τη Συνθήκη Εγγυήσεων. 

Για τους Τ/Κ η μη δυνατότητα σε οιανδήποτε εξτρεμιστική ομάδα ή την άλλη πλευρά να επιβληθεί με τη βία. 

Η αποστρατικοποίηση, που είχε περιγραφεί στις συμφωνίες Μακαρίου-Ντενκτάς και Κυπριανού-Ντενκτάς, αποτελεί διέξοδο. Η δημιουργία της Τ/Κ συνιστώσας πολιτείας με αρμοδιότητες τοπικής διακυβέρνησης, αστυνόμευσης και δικαστικής εξουσίας αποτελεί ένα ακόμα εχέγγυο ασφάλειας για την Τ/Κ κοινότητα. 

Η αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων της Τουρκίας αποτελεί εχέγγυο ασφάλειας για την Ε/Κ κοινότητα. 

Ο αναχρονισμός της Συνθήκης Εγγυήσεων (κατάλοιπο της περιόδου της αποικιοκρατίας που δεν υπάρχει πλέον σχεδόν πουθενά, με τρανταχτή εξαίρεση το Κόσοβο) πρέπει να καταργηθεί και μαζί της η στρατιωτική παρουσία και τα όποια επεμβατικά δικαιώματα, ως το κοινό εχέγγυο ασφάλειας και για τις δύο κοινότητες. Η θέση που πήρε η Ελλάδα στο θέμα αυτό, αρνούμενη να συμμετέχει σε συνέχιση της Συνθήκης Εγγυήσεων και τη διατήρηση στρατευμάτων (ΕΛΔΥΚ, ΤΟΥΡΚΔΥΚ) είναι σαφής και ξεκάθαρη. Θέση που ασπάζονται και μια σειρά χώρες (Ρωσία, Γαλλία, κ.ά.) και διακρατικοί οργανισμοί (Ε.Ε. που δεν μπορεί να δεχθεί χώρα μέλος της να τελεί υπό κηδεμονία τρίτων χωρών μη μέλη της). 

Σε αυτά πρέπει σαφώς να μιλήσει και τοποθετηθεί για πρώτη φορά η Τουρκία. Και να αποδείξει την πραγματική βούληση της για επίλυση. 

Πολλά μπορεί να προταθούν ως αντιστάθμισμα. Πχ δημιουργία διεθνούς αποτρεπτικής-αστυνομικής δύναμη σε μια αποστρατικοποιημένη Κύπρο (που θα αποτρέπει επεισόδια, εξωτερικές απειλές, και θα επιτηρεί την εφαρμογή των συμφωνηθέντων). Μια τέτοια  δύναμη μπορεί να προκύψει από αλλαγή του ρόλου και των όρων εντολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Πρέπει να τονισθεί όπως και στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ η μη συμμετοχή προσωπικού από Τουρκία και Ελλάδα. 

Μια άλλη είναι η Ελληνική πρόταση για τριμερές σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας Τουρκίας, Ελλάδας και Κύπρου. 

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Η υλοποίηση των συμφωνηθέντων, εφόσον και όταν συμφωνηθούν, θα απαιτήσουν μια μεταβατική περίοδο εφαρμογής τους (αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων, αποστρατικοποίηση,  εγκατάσταση διεθνούς αποτρεπτικής-αστυνομικής δύναμης. Τα χρονοδιαγράμματα πρέπει να είναι σύντομα και να μη γεννήσουν νέα προβλήματα.

Σημαντικός εδώ ο ρόλος του ΣΑ του ΟΗΕ, που πρέπει με βάση τον Καταστατικό χάρτη να δώσει εγγυήσεις εφαρμογής τόσο της μεταβατικής περιόδου, όσο και γενικότερα της λύσης. 

Η Διάσκεψη στις 12 Ιανουαρίου, 2017, δεν είναι το τέλος της διαδικασίας, αλλά το ξεκίνημα για το ξετύλιγμα του κουβαριού σε αυτά τα πολύπλοκα θέματα. Δεν πρέπει να επιτραπεί να γίνουν οιεσδήποτε παρεκτροπές, και με επιμονή και υπομονή να εξασφαλισθεί η συμμόρφωση της Τουρκίας σε διεθνείς αρχές στις διακρατικές σχέσεις. Ακόμα και αν χρειαστεί η επανάληψη της. 

 (*) Γεώργιος Μιχαηλίδης,

είναι ο Ε/Κ συντονιστής της

Δικοινοτικής «Πλατφόρμας Ενωμένη Κύπρος»

των Αποδήμων Κυπρίων

(Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία, Γερμανία, Τσεχία, Αυστραλία)

και συμμετέχει στις Κυπριακές παροικιακές οργανώσεις στην Ελλάδα.

ΕΠΟΧΗ – 07.01.2017:

Κυπριακό:Μπροστά στη Λύση του;

http://epohi.gr/mprosta-sth-lysh-tou/

____________________________________________________________________________