ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ - Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΚΡΑΝΣ ΜΟΝΤΑΝΑ (ΙΟΥΛΙΟΣ 2017)

ΤΟ  ΚΥΠΡΙΑΚΟ  ΣΤΗΝ  ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ  -  Η  ΔΙΑΣΚΕΨΗ  ΣΤΟ

 ΚΡΑΝΣ  ΜΟΝΤΑΝΑ

(ΙΟΥΛΙΟΣ 2017)

Οι διαπραγματεύσεις για λύση του πολιτικού μας προβλήματος, βρίσκονται σε κρίσιμη και προχωρημένη φάση.  Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι τη βασική ευθύνη για την έλλειψη προόδου τη φέρει η Τουρκία και οι υπαναχωρήσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς από συγκλίσεις, περιλαμβανομένης της προόδου στο Μοντ Πελεράν. 

Η συνέχιση των προκλήσεων και των απαράδεκτων ενεργειών της Τουρκίας δεν συμβάλλει στη δημιουργία του απαραίτητου κλίματος και δεν συνάδει με τη ρητορική της περί λύσης. Καλούμε τη διεθνή κοινότητα να ασκήσει την επιρροή της στην Τουρκία, για να συμμορφωθεί με τις αρχές λύσης του Κυπριακού. 

Χρειάζεται αποφασιστικότητα και στοχοπροσήλωση για να προχωρήσουμε στην Λύση. Αν κάποιοι έχουν την εντύπωση ότι σ’ αυτή τη φάση είτε θα πρέπει να ασχολούμαστε με δευτερεύοντα ζητήματα είτε να αναζητούμε αόριστες νέες στρατηγικές, πρέπει να απαντήσουν στο εξής απλό ερώτημα: τι κάνουμε αν καταρρεύσει η διαδικασία και επιρριφθούν ευθύνες στην πλευρά μας; 

Μέσα από αυτά τα θέματα προσέρχονται όλοι στη Διάσκεψη της Ελβετίας (Κρανς Μοντάνα).

ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΑΝΟΙΧΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ 

Στη σημερινή φάση, που τα κεφάλαια της εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού βρίσκονται σε ακτίνα σύγκλισης και εκκρεμούν μόνο μερικά από τα βασικά θέματα, επιβάλλεται ένα πλαίσιο για τη συνολική και διασταυρούμενη διαπραγμάτευσή τους. 

Τα ανοιχτά θέματα όπως:

·        η εκ περιτροπής προεδρία που συνδέεται με την σταθμισμένη και διασταυρούμενη καθολική ψήφο,

·        το εδαφικό με την κατοχύρωση της αρχής της επιστροφής 90.000 προσφύγων στην υπό Ελληνοκυπριακή διοίκηση συνιστώσα πολιτεία με απαραίτητη την επιστροφή της Μόρφου και την ισορροπία στο μήκος των ακτογραμμών με δημιουργία περιοχών υπό ομοσπονδιακή αρμοδιότητα (Καρπασία, Μαρωνιτοχώρια, κλπ)

·        η κατά συνέπεια επίλυση του περιουσιακού

αποτελούν τα κυρίως ζητήματα που εκκρεμούν, δίπλα σε άλλα ήσσονος σημασίας. 

Η τακτική των δύο ηγετών να αφήνουν ο καθένας διαφορετικά θέματα για το τέλος της διαπραγμάτευσης οδήγησε σε μπλοκάρισμα της διαδικασίας. Πολύ περισσότερο που η Τουρκία διακηρύττει ότι δεν πρόκειται να ανοίξει τα χαρτιά της στο θέμα της ασφάλειας αν προηγουμένως δεν φθάσουμε σε σύγκλιση στα βασικά ζητήματα της εσωτερικής πτυχής. 

Η πακετοποίηση θα μπορούσε να γίνει σε μια άτυπη συνάντηση μεταξύ των 2 ηγετών, για να ξεκαθαρίσει η κάθε πλευρά τις απόψεις, θέσεις και προθέσεις της. Είμαστε πεπεισμένοι ότι μια συνολική κατάληξη στα πιο πάνω ζητήματα είναι εφικτή αν επιδειχθεί η αναγκαία πολιτική βούληση απ’ όλους και γίνουν σεβαστές οι συγκλίσεις του παρελθόντος. Αν όχι, το όλο εγχείρημα θα θεωρηθεί ως μη γενόμενο και δεν θα υπάρχει καμιά απολύτως σχετική δέσμευση. 

Ακόμα, όμως, και στο απευκταίο σενάριο που δεν καταλήξουμε, πολύ πιο δύσκολα κάποιος θα  μπορεί να επιρρίψει οποιαδήποτε ευθύνη στη δική μας πλευρά. Η αναγνώριση της καλής θέλησης της πλευράς μας, έχει μεγάλη σημασία για την ενίσχυση της αξιοπιστίας μας, γεγονός που, μεταξύ άλλων, προστατεύει και ενισχύει την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας στο χώρο της κυπριακής ΑΟΖ. 

Με εμμονή σε αρχές και στο συμφωνημένο πλαίσιο, ο Πρόεδρος οφείλει να αναλάβει πρωτοβουλία όπως την προδιαγράψαμε. Θα ήταν τεράστιο ιστορικό σφάλμα τώρα που φθάσαμε σε ένα τελικό στάδιο με χάρτες στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων και με την Τουρκία απέναντι μας στο θέμα της ασφάλειας, να σκεφτόμαστε τις προεδρικές εκλογές αντί τις επόμενες γενιές. Αν επικρατήσει η λογική της απλής συντήρησης των συνομιλιών με συζήτηση δευτερευόντων θεμάτων μέχρι τις προεδρικές εκλογές, ελλοχεύει πραγματικός κίνδυνος σύντομα να καταρρεύσει η διαπραγματευτική διαδικασία και να επιρριφθεί ευθύνη και στη δική μας πλευρά. 

Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΙΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ, ΑΠΟΧΩΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΧΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ 

Μόνο με τον πιο πάνω τρόπο η Τουρκία θα τεθεί ενώπιον των ευθυνών της στο μείζον θέμα της ασφάλειας, στο οποίο υπάρχει διεθνής κατανόηση για τις θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς. 

Αυτό που εμείς πρέπει να κάνουμε είναι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων να εξαντλούμε κάθε δυνατότητα επίτευξης προόδου, παραμένοντας βεβαίως συνεπείς στο συμφωνημένο πλαίσιο λύσης και στις θέσεις αρχών, ούτως ώστε να φτάσουμε στην ουσιαστική συζήτηση της διεθνούς πτυχής του Κυπριακού –δηλαδή, στα θέματα ασφάλειας- στα οποία η Τουρκία έχει να λογοδοτήσει. Σημειώνουμε ότι οι θέσεις της Τουρκίας για αυτό το θέμα δεν βρίσκουν απήχηση διεθνώς. 

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ; 

Όσον αφορά τα περί αλλαγής στρατηγικής, αποτελεί στείρα συνθηματολογία η οποία θα αποβεί καταστροφική, αντί σε αύξηση του κόστους της Τουρκίας θα οδηγήσει σε αποενοχοποίηση της και ενδεχομένως στην οριστική διχοτόμηση. 

Η προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού δεν γίνεται πάνω σε λευκή σελίδα. Υπάρχουν αποφάσεις που διαμορφώνουν τη βάση και το πλαίσιο λύσης, που είναι με σαφήνεια διατυπωμένες σε πολλά περί Κύπρου ψηφίσματα του ΟΗΕ. Η βάση λύσης είναι η δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία, με πολιτική ισότητα, όπως αυτή καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ την οποία η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδέχθηκε από το 1977 και την επαναβεβαίωσε μερικές φορές. 

Πάνω σ’ αυτή τη βάση διαπραγματεύτηκαν όλοι οι Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επομένως, κανείς δεν μπορεί να προσπερνά τη βάση λύσης υποστηρίζοντας ότι σημασία δεν έχει το όνομα, αλλά το περιεχόμενό της. Πώς είναι δυνατόν να λέγεται ότι μας ενδιαφέρει το περιεχόμενο της λύσης και την ίδια στιγμή να αποφεύγουμε να τοποθετηθούμε στο ζήτημα της πολιτειακής δομής, το οποίο συνιστά κεντρικό ζήτημα της συνολικής μορφής του κάθε κράτους; Η πολιτειακή δομή, αποτελεί βασικό συστατικό μέρος του περιεχομένου της λύσης. Είναι θεμελιώδους σημασίας όλοι οι εμπλεκόμενοι στο Κυπριακό, και πρωτίστως οι δύο κοινότητες, να καθορίζουν ποια θα είναι η πολιτειακή δομή. 

Η Κύπρος από το 1974 είναι ντε φάκτο διχοτομημένη εξαιτίας της τουρκικής εισβολής και κατοχής. Μέσα από τις διαπραγματεύσεις επιδιώκουμε την απελευθέρωση και την επανένωση του τόπου και του λαού. 

Η εγκατάλειψη διαχρονικών θέσεων της πλευράς μας, που είναι υιοθετημένες στα περί Κύπρου ψηφίσματα και αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών και αναζήτηση αόριστων και ανέφικτων νέων στρατηγικών οδηγεί σε μη λύση. Αυτό σημαίνει συντήρηση της τουρκικής κατοχής, παγίωση της διχοτόμησης και σε άλλες πολύ επικίνδυνες καταστάσεις για την Κύπρο.

Είναι σημαντικό στη συγκυρία που βρισκόμαστε η ε/κ πλευρά να παραμείνει συνεπής στο συμφωνημένο πλαίσιο λύσης και έμπρακτα να καταθέτει την καλή της θέληση στο διαπραγματευτικό τραπέζι.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΛΕΓΟΜΕΝΟΥ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΥ ΧΩΡΟΥ 

Αφήνουμε στην κρίση των πολιτών το κατά πόσο η σημερινή δημόσια τοποθέτηση των  κομμάτων του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου αποσκοπεί στην υποβοήθηση της επικείμενης κρίσιμης διάσκεψης για την Κύπρο ή εξυπηρετεί απλώς προεκλογικές σκοπιμότητες. Επί της ουσίας, αν υιοθετηθούν οι θέσεις που προβάλλονται, το μόνο και σίγουρο αποτέλεσμα θα είναι η κατάρρευση της διαπραγματευτικής διαδικασίας και η επίρριψη της ευθύνης για την εξέλιξη στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Την ίδια ώρα η Τουρκία θα αποενοχοποιηθεί και δεν θα πληρώνει κανένα κόστος για τις παρανομίες της στην Κύπρο. 

Ενδεικτικά και όχι εξαντλητικά επισημαίνουμε τα εξής:

Πρώτο, υποστηρίζεται ότι τα επεμβατικά και εγγυητικά δικαιώματα καθώς και η Συνθήκη Συμμαχίας θα πρέπει να καταργηθούν πριν τα δημοψηφίσματα. Επιπλέον, απαιτείται να συμφωνηθεί χρονοδιάγραμμα αποχώρησης όλων των ξένων στρατευμάτων πριν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος καθώς και πλήρης αποχώρησή τους πριν από την έναρξη εφαρμογής της λύσης. Δηλαδή, θα πρέπει όχι απλώς να επιστρέψουμε στην προ της εισβολής κατάσταση αλλά και να απαλλαγούμε από όλα τα αρνητικά στοιχεία των Συμφωνιών του 1960 προτού καν αποφασίσουμε αν αποδεχόμαστε ή όχι τη λύση που θα προταθεί στα δημοψηφίσματα. Μόνο όσοι πάσχουν από ασύγγνωστη αφέλεια θα μπορούσαν να πιστέψουν ότι με τέτοιες προσεγγίσεις μπορούμε ποτέ να φθάσουμε σε λύση του Κυπριακού. Βεβαίως είμαστε υπέρ της κατάργησης του αναχρονιστικού συστήματος των εγγυήσεων και των όποιων επεμβατικών δικαιωμάτων, αλλά με αυτές τις εκτός τόπου και χρόνου προσεγγίσεις τελικά θα μας μείνει η υφιστάμενη Συνθήκη Εγγύησης.

Δεύτερο, προκαλεί ερωτηματικά η θέση για κοινές Κυπριακές Ένοπλες Δυνάμεις. Δηλαδή, εγκαταλείπεται η πάγια θέση όλων των κυβερνήσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας για πλήρη αποστρατιωτικοποίηση;

Τρίτο, εκφράζεται η θέση ότι στο πρώτο άρθρο της συμφωνίας για λύση πρέπει να καταγράφεται με σαφήνεια ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα συνεχίσει ως έχει. Η συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι κόκκινη γραμμή. Το ζητούμενο είναι πώς αυτή διασφαλίζεται στην πράξη και όχι με ανέφικτες διακηρύξεις. Ποτέ στη μακρόχρονη ιστορία των διαπραγματεύσεων δεν τέθηκε θέμα στάτους της κάθε πλευράς στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων. Πάντα το αντικείμενο των συζητήσεων ήταν ο επιδιωκόμενος στόχος. 

Η συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν διασφαλίζεται απλώς φραστικά ούτε και με θέσεις που το μόνο αποτέλεσμα που θα έχουν θα είναι το αδιέξοδο και η επίρριψη ευθυνών στην πλευρά μας. Διασφαλίζεται μέσα από το ίδιο το περιεχόμενο της λύσης: Θα πρέπει να διασφαλίζεται η συνέχεια της συμμετοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας στον ΟΗΕ, την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης και γενικότερα στους διεθνείς οργανισμούς στους οποίους είναι μέλος καθώς και η συνέχεια των διεθνών συμφωνιών της Κυπριακής Δημοκρατίας από τη γένεσή της μέχρι σήμερα. Επιπλέον, θα απαγορεύεται ρητώς η απόσχιση.

Τέταρτο, στην κοινή δήλωση των κομμάτων γίνεται λόγος για υπογραφή και κύρωση από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση  συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Κυπριακής Δημοκρατίας η οποία θα εγκριθεί ως παράρτημα της Συμφωνίας Λύσης. Υπενθυμίζουμε συναφώς ότι παρόλο που Τουρκία και Ελλάδα αλληλοαναγνωρίζονται, το πρόβλημα της οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ τους εκκρεμεί εδώ και δεκαετίες. Είναι ποτέ δυνατό να πιστεύουμε ότι η Τουρκία θα προχωρήσει σε τέτοιο βήμα, που μεταξύ άλλων ισοδυναμεί με de jure αναγνώριση, πριν τη λύση του Κυπριακού; 

Ποτέ στο παρελθόν κανένας Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν διατύπωσε και δεν κατέθεσε στις συνομιλίες τέτοιες ανεδαφικές θέσεις. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι αν εγερθούν σήμερα, σαράντα τρία χρόνια μετά, το μόνο αποτέλεσμα θα είναι η άμεση κατάρρευση της διαπραγματευτικής διαδικασίας με επίρριψη των ευθυνών στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Οι συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης θα είναι τραγικές για τον τόπο και το λαό. 

Σύμφωνα με τις δηλώσεις των ηγεσιών των κομμάτων του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου, στη βάση ποιου τις θέσεις ο Τάσσος Παπαδόπουλος κατέθεσε πρόταση το Μάρτιο του 2004 για απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο σε διάστημα έντεκα χρόνων από τη λύση; 

ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ 

Βασική αρχή για την επίλυση των θεμάτων Ασφάλειας στην Κύπρο (και η μη επανάληψη των τραγικών καταστάσεων όπως εκείνες του 1963-1974 σε βάρος των Τ/Κ ή της εισβολής – κατοχής του 1974 σε βάρος των Ε/Κ) είναι ότι η ασφάλεια της μίας πλευράς δεν μπορεί να είναι σε βάρος της ασφάλειας της άλλης. 

Για τους Ε/Κ κρίσιμο σημείο είναι η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, η παρουσία ξένων στρατών και η κατάργηση των επεμβατικών δικαιωμάτων οιασδήποτε τρίτης χώρας που απορρέει από τη Συνθήκη Εγγυήσεων. 

Για τους Τ/Κ η μη δυνατότητα σε οιανδήποτε εξτρεμιστική – εθνικιστική ομάδα ή την άλλη πλευρά να επιβληθεί με τη βία. 

Η αποστρατικοποίηση, που είχε περιγραφεί στις συμφωνίες Μακαρίου-Ντενκτάς και Κυπριανού-Ντενκτάς, αποτελεί διέξοδο. Η δημιουργία της Τ/Κ συνιστώσας πολιτείας με αρμοδιότητες τοπικής διακυβέρνησης, αστυνόμευσης και δικαστικής εξουσίας αποτελεί ένα ακόμα εχέγγυο ασφάλειας για την Τ/Κ κοινότητα. 

Η αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων της Τουρκίας αποτελεί εχέγγυο ασφάλειας για την Ε/Κ κοινότητα. 

Ο αναχρονισμός της Συνθήκης Εγγυήσεων (κατάλοιπο της περιόδου της αποικιοκρατίας που δεν υπάρχει πλέον σχεδόν πουθενά, με τρανταχτή εξαίρεση το Κόσοβο) πρέπει να καταργηθεί και μαζί της η στρατιωτική παρουσία και τα όποια επεμβατικά δικαιώματα, ως το κοινό εχέγγυο ασφάλειας και για τις δύο κοινότητες. Η θέση που πήρε η Ελλάδα στο θέμα αυτό, αρνούμενη να συμμετέχει σε συνέχιση της Συνθήκης Εγγυήσεων και τη διατήρηση στρατευμάτων (ΕΛΔΥΚ, ΤΟΥΡΚΔΥΚ) είναι σαφής και ξεκάθαρη. Θέση που ασπάζονται και μια σειρά χώρες (Ρωσία, Γαλλία, κ.ά.) και διακρατικοί οργανισμοί (Ε.Ε. που δεν μπορεί να δεχθεί χώρα μέλος της να τελεί υπό κηδεμονία τρίτων χωρών μη μέλη της). 

Σε αυτά πρέπει σαφώς να μιλήσει και τοποθετηθεί για πρώτη φορά η Τουρκία. 

Πολλά μπορεί να προταθούν ως αντιστάθμισμα. Πχ δημιουργία διεθνούς αποτρεπτικής-αστυνομικής δύναμη σε μια αποστρατικοποιημένη Κύπρο (που θα αποτρέπει επεισόδια, εξωτερικές απειλές, και θα επιτηρεί την εφαρμογή των συμφωνηθέντων). Μια τέτοια  δύναμη μπορεί να προκύψει πχ. από αλλαγή του ρόλου και των όρων εντολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ.   

Μια άλλη είναι η Ελληνική πρόταση για τριμερές σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας Τουρκίας, Ελλάδας και Κύπρου. 

 

 

 

 

ΚΟΤΖΙΑΣ: Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ, ΔΕ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΖΗΤΑ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΟΥΣ

 Οι δύο συνθήκες στην Κύπρο, εγγυήσεων και εγκαθίδρυσης, ουδέποτε εφαρμόστηκαν και αυτό γιατί παραβιάστηκαν από την ίδια την Τουρκία, η οποία δε μπορεί τώρα να ζητά συνέχιση τους, δήλωσε ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.

Ο κ. Κοτζιάς είπε ότι, οι πλευρές τοποθετήθηκαν με βάση τα τρία ερωτήματα που τέθηκαν από πλευράς Ηνωμένων Εθνών, προσθέτοντας ότι η Τουρκία συνεχίζει να καταθέτει προτάσεις στη βάση εκείνων που κατέθετε προ 10ετίας, στις οποίες η Ελληνική πλευρά είναι «διαβασμένη» και απαντά.

 

H ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΝΑ

ΔΙΑΣΥΝΔΕΕΙ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ

ΜΕ ΔΙΚΑ ΤΗΣ ΘΕΜΑΤΑ

Απαράδεκτη τουλάχιστον μπορεί να χαρακτηριστεί η προσπάθεια της Τουρκίας να διασύνδεει τα θέματα της Διάσκεψης για το Κυπριακό (ασφάλειας, εγγυήσεων και αποχώρησης στρατευμάτων) με θέματα που συνδέονται με την δική της Ευρωπαϊκή πορεία. Πως μπορεί να είναι προϋπόθεση τα θέματα Τουρκίας-Ε.Ε. όπως το άνοιγμα κεφαλαίων εναρμόνισης, τα θέματα της άρσης του καθεστώτος visa, και κυριότερο η παροχή των ελευθεριών διακίνησης, εγκατάστασης, εργασίας για τους Τούρκους υπηκόους με τα θέματα της ασφάλειας, εγγυήσεων και αποχώρησης των στρατευμάτων.

 

Μπορεί να αποκτήσουν οι Τούρκοι πολίτες δικαιώματα ελεύθερης εγκατάστασης, διακίνησης, εργασίας μέσω της Κύπρου; Το θέμα αυτό είχε λυθεί με τις συγκλήσεις Χριστόφια – Ταλάτ καθώς δεν προβλεπόταν καμιά ειδική μεταχείριση για τους Τούρκους πολίτες στην Ομοσπονδιακή Κύπρο και ταυτόχρονα θα αποχωρούσαν οι έποικοι. Άλλωστε αυτό απηχεί και στη θέληση ης πλειοψηφίας των Ε/Κ και των Τ/Κ που επανειλημμένα έχουν εκφράσει κραυγές αγωνίας για την εξαφάνιση τους ως κοινότητα.  Αποτελεί άλλωστε και κόκκινη γραμμή για τις πλείστες Ευρωπαϊκές χώρες που αρνούνται να δοθεί το δικαίωμα αυτό, εκτός και αν η Τουρκία ολοκληρώσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις και εναρμονισθεί πλήρως με τα Ευρωπαϊκά θέσμια. 

 

Η νέο-Οθωμανική αυτή μεθοδολογία παζαριού και διαπραγματεύσεων αποτελεί απαράδεκτη τακτική και το μόνο που επιφέρει είναι να εκθέτει την τουρκική πλευρά, που είναι ήδη εκτεθειμένη από την απαράδεκτη προσπάθεια να συντηρήσει τον αναχρονισμό των εγγυήσεων, επεμβατικών δικαιωμάτων, παρουσία στρατευμάτων σε μια χώρα μέλος της Ε.Ε. και του ΟΗΕ. 

 

Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑ & ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ

Τι θα γίνει με τη Συνθήκη Εγγυήσεων, δεύτερο, πώς απαντώνται οι ανησυχίες των δύο πλευρών και τρίτο, ποιος και ποιος θα επιβλέπει την υλοποίηση εφαρμογής της Συμφωνίας.

Οι απαντήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, σύμφωνα με τη σύνοψη της τοποθέτησής του, βασίστηκαν στη λεπτομερή και εμπεριστατωμένη του πρόταση στο θέμα της Ασφάλειας και Εγγυήσεων που έχει ήδη καταθέσει από τον περασμένο Σεπτέμβριο, ως επίσης και στην ιδιότητα μας ως κράτος – μέλος της Ε.Ε. και των ΗΕ και τις συνακόλουθες ασφαλιστικές δικλίδες που παρέχουν ως προς τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών και την προστασία από τις όποιες εξωτερικές απειλές.

Συγκεκριμένα:
(α) Τι θα γίνει με τη Συνθήκη Εγγυήσεων.
Ως τα ιστορικά γεγονότα έχουν αποδείξει, η Συνθήκη έχει αποτύχει τόσο στην εξυπηρέτηση του σκοπού και στόχου της όσο και στην ομαλή λειτουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τυχόν διατήρηση της, θα αποτελούσε αναχρονισμό, καθώς, μεταξύ άλλων:

–    Πλήττει την ανεξαρτησία και κυριαρχία ενός κράτους μέλους των Η.Ε. και της Ε.Ε. και έρχεται σε αντίθεση με το Χάρτη των Η.Ε., το Ευρωπαϊκό κεκτημένο και το διεθνές δίκαιο ευρύτερα.

–    Με δεδομένη τη θέση της Ελλάδας ότι δεν επιθυμεί να συνεχίσει ως εγγυήτρια δύναμη, ως επίσης το γεγονός ότι τα σημερινά διεθνή δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά σε σύγκριση με το 1960, αλλά και λαμβάνοντας υπόψιν τα γεγονότα του 1974 και τη μέχρι σήμερα επικρατούσα κατάσταση, η όποια παρουσία τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων ή εγγυητικών δικαιωμάτων της Τουρκίας μετά την λύση θα αποτελούσε μια ετεροβαρή ρύθμιση εις βάρος της Ε/Κ κοινότητας, αφού λόγω ισχύος και αποστάσεως της Τουρκίας θα εθεωρείτο ως μια μόνιμη απειλή εναντίον των Ελληνοκυπρίων.

–    Θέτει υπό την κηδεμονία ή την επιρροή της εγγυήτριας τη μία των κοινοτήτων και κατ’ επέκταση το Κράτος, με κίνδυνο αποσταθεροποίησης ή και ενίσχυσης των ρευμάτων απόσχισης.

–    Πέραν των όσων έχουν εκτεθεί, η τυχόν παροχή εγγυήσεων για διασφάλιση της μιας κοινότητας θα ανέτρεπε την πολιτική ισότητα και θα καλλιεργούσε αίσθημα υπεροχής της υπό εγγύηση κοινότητας έναντι της άλλης, με συνέπεια αντί της συναίνεσης την πρόκληση συνεχών αδιεξόδων και αποσταθεροποίηση.

–    Το μετά τη λύση σύστημα ασφάλειας θα πρέπει να συνάδει με την ιδιότητα μας ως κράτος-μέλος της Ε.Ε. και την αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ε.Ε.

Συναφώς, στη βάση των ανωτέρω, ως επίσης και το γεγονός πως αποτελεί μια μόνιμη πηγή ανασφάλειας, η Συνθήκη θα πρέπει να τερματιστεί με την έναρξη ισχύος της Συμφωνίας.

Επιπλέον, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη πως δεν υπάρχει το όποιο παράδειγμα διεθνώς όπου η συνταγματική τάξη μίας χώρας υπόκειται σε εγγυήσεις από την όποια Τρίτη χώρα.

Συμπερασματικά, στη βάση των όσων έχουν εκτεθεί, η όποια πρόνοια για συνέχιση των στρατιωτικών εγγυήσεων θα οδηγούσε στην απόρριψη της Συμφωνίας.

(β) Πως απαντώνται οι ανησυχίες των δύο πλευρών
Κατ’ αρχάς θα πρέπει να τονιστεί πως το Κράτος θα συγκροτείται ως προς την εσωτερική δομή από τις δύο κοινότητες σε ισάριθμες Πολιτείες, πολιτικά ίσες με καθορισμένα διοικητικά όρια, εκ των οποίων η μία θα διοικείται από την Ε/Κ κοινότητα και η άλλη από την Τ/Κ κοινότητα.

Επιπλέον και προς εδραίωση μιας διαρκούς σταθερότητας και του αισθήματος ασφαλείας μεταξύ των κοινοτήτων αλλά και του συνόλου των πολιτών, έχουν συμφωνηθεί, μεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα:

Α.  Πλήρης σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών σύμφωνα με τον Χάρτη των Η.Ε. και των αρχών και αξιών της Ε.Ε.

Β.   Πλήρης σεβασμός στην δικοινοτικότητα και διζωνικότητα με μια σειρά συμφωνημένων διασφαλίσεων, όπως:
(i) Απαγόρευση επέμβασης της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης στις αρμοδιότητες των Πολιτειών ή της μιας Πολιτείας στις αρμοδιότητες της Ομοσπονδιακής κυβέρνησης ή της άλλης Πολιτείας.
(ii) Αποτελεσματικός τρόπος συμμετοχής στη διακυβέρνηση του Κράτους από τις δύο κοινότητες, με συγκεκριμένες ρυθμίσεις στη λήψη αποφάσεων προς αποφυγή επιβολής της μιας επί της άλλης κοινότητας.

Γ.   Συνταγματικές πρόνοιες που απαγορεύουν αυστηρά την απόσχιση ή την ένωση του μέρους ή του όλου με την όποια τρίτη χώρα.

Δ.   Αποτελεσματικούς τρόπους επίλυσης αδιεξόδων προς ενίσχυση της λειτουργικότητας του κράτους και προάσπισης των δικαιωμάτων των Πολιτειών και, κατ’ επέκταση, των κοινοτήτων.

Ε.   Κατοχύρωση των εξουσιών της κάθε Πολιτείας με ισχυρό νομικό πλαίσιο και αποτελεσματικό τρόπο εφαρμογής του

Παρά ταύτα και πέραν των όσων έχουν συμφωνηθεί ως ανωτέρω κατεγράφησαν, η Ε/Κ πλευρά προτείνει τα ακόλουθα μέτρα:

–    Προς αντιμετώπιση τυχόν βίας μεταξύ των κοινοτήτων το Σύνταγμα του Ομόσπονδου Κράτους θα προνοεί μηχανισμούς επέμβασης και αντιμετώπισης των επεισοδίων, αρχικώς σε επίπεδο συνιστώσας πολιτείας και μετέπειτα σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

–    Προς τον ίδιο σκοπό και για μια μεταβατική περίοδο που θα συμφωνηθεί, θα συσταθεί Πολυεθνική Αστυνομική Δύναμη, τα μέλη της οποίας θα προέρχονται από χώρες της Ε.Ε. πλην της Ελλάδας και Η.Β, χωρίς να αποκλείεται η συμμετοχή μελών και από τρίτες χώρες, πλην της Τουρκίας.

–    Επιπλέον των εσωτερικών ρυθμίσεων της λύσης και της πρότασης μας, οι οποίες καταδεικνύουν πως δεν υπάρχει αναγκαιότητα των όποιων εγγυήσεων ή παρουσίας ξένων στρατευμάτων, η ιδιότητα της ενωμένης Κύπρου ως μέλος των Η.Ε, της Ε.Ε. και του Συμβουλίου της Ευρώπης, παρέχουν επαρκή προστασία στους πολίτες της Ενωμένης Κύπρου. Π.χ.
Ηνωμένα Έθνη: The collective security provisions of the United Nations Charter provide important assurances in terms of a commitment on the part of its members to the pacific settlement of disputes, of protection against the threat or use of force against the territorial integrity or political independence of a member state(Art. 2); the right of self-defense (Art. 51) and enforcement mechanisms under Security Council umbrella in the form of economic and political sanction (Art. 41) and the use of force (Art. 42).
Ευρωπαϊκή Ένωση: Articles 2 of the Treaty on the European Union (TEU) establishes the EU and its Member States as value-based political entities committed to respect democracy, the rule of law and human and minority rights. Article 67 of the Treaty on the Functioning of the European Union (TFEU) further provides that “the Union shall endeavor to ensure a high level of security through measures to prevent and combat crime, racism and xenophobia, (…)”.
In terms of enforcement, Article 7 TEU provides for enforcement by the European
In terms of enforcement, Article 7 TEU provides for enforcement by the European Council in cases of a serious breach of the provisions of the treaty, including the6 suspension of treaty rights of a particular Member State. With regards to external security, relevant articles of EU treaties include Article 42(7) TEU, the Mutual Defence clause, which obliges Member States to provide aid and assistance in the event of an armed aggression against another Member State; and Article 222 TFEU (“solidarity clause”) which provides for support to a Member State, including through military means and upon request from that member State, in the event of a terrorist attack
Συμβούλιο της Ευρώπης: Protections as regards the right to life, the right to a fair hearing, freedom of expression, freedom of thought, conscience and religion and the protection of property. Violations of these rights are sanctioned under the enforcement mechanism of the European Court of Human Rights. Advisory services are also available to Cyprus from the Venice Commission of the Council of Europe on various constitutional matters including federalism and regionalization, the rule of law, the protection of fundamental rights and emergency powers.

(γ) Πως και ποιος θα επιβλέπει την υλοποίηση εφαρμογής της Συμφωνίας.
Όλοι αναγνωρίζουμε τη σημασία της ομαλούς, ασφαλούς και γρήγορης υλοποίησης των προνοιών της λύσης. Επ’ αυτού, ένας από τους μεγαλύτερους φόβους και κυριότερες ανησυχίες της ΕΚ κοινότητας είναι η όποια ενδεχόμενη αδυναμία υλοποίησης της λύσης και οι συνέπειες τούτου.

Συναφώς, η πλευρά μας προτείνει όπως:

–    Η υλοποίηση των προνοιών της λύσης αλλά και η διασφάλιση της μετά της λύσης κατάστασης πραγμάτων τεθούν υπό την εγγύηση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Η.Ε. σύμφωνα με το Κεφάλαιο 7 του Καταστατικού Χάρτη.

–    Ανατεθεί συγκεκριμένος ρόλος για την ενεργό συμμετοχή της Ε.Ε. στην υλοποίηση της λύσης, πέραν από το προφανές έργο που συνδέεται με το κεκτημένο και την προσπάθεια να τερματισθούν οι μεταβατικές περίοδοι / παρεκκλίσεις το συντομότερο δυνατόν.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΔΙΑΔΗΛΩΝΕΙ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΕΙ:

SOLUTION NOW !

ΛΥΣΗ ΤΩΡΑ !

ÇÖZÜM ŞİMDİ !

NO FOREIGN TROOPS – THE ISLAND SHOULD BE INEPENDENT

ΕΞΩ ΟΛΟΙ ΟΙ ΣΤΡΑΤΟΙ – ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΝΗΣΙ
BÜTÜN ASKERLER DIŞARI - BAĞIMSIZ KIBRIS (ADASI)

 

PEACE IN CYPRUS CANNOT BE STOPPED

Η ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΜΠΟΔΙΣΤΕΙ

KIBRISTA BARIŞ ENGELLENEMEZ

PEACE AND REUNIFICATION

ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΕΝΩΣΗ

BARIŞ VE YENİDEN BİRLEŞME

Δικοινοτικές εκδηλώσεις υπέρ της λύσης και της επανένωσης διοργανώνονται καθημερινά στο τέρμα της οδού Λήδρας στη νεκρή ζώνη.

Στις 28 Ιουνίου έλαβε μέρος μεγάλη εκδήλωση που διοργανώθηκε από δεκάδες ε/κ και τ/κ οργανώσεις, κόμματα και φορείς, και δικοινοτικές πλατφόρμες, που κάλεσαν  τον κυπριακό λαό, ανεξάρτητα από πολιτικές, ιδεολογικές και άλλες πεποιθήσεις, να παρευρεθούν στη νεκρή ζώνη στο τέλος της οδού Λήδρας, για να στείλουν ενωμένοι, το μήνυμα ότι στηρίζουν τις προσπάθειες των ηγετών και απαιτούν να επιστρέψουν στην Κύπρο με θετικό αποτέλεσμα για την επανένωση της Κύπρου. Οι διοργανωτές καλούν επίσης τους δύο ηγέτες να διαπραγματευτούν σοβαρά, αποφασιστικά, δημιουργικά και μακριά από σκοπιμότητες, με στόχο να καταλήξουν σε συμφωνία η οποία να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες ολόκληρου του κυπριακού λαού.

Σε μια άλλη εξέλιξη, αντιπροσωπεία της πρωτοβουλίας πολιτών #UniteCyprusNow  βρίσκεται στο Crans-Montana κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης, σε μία εκστρατεία για τη λύση, με στόχο να ευαισθητοποιήσουν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης και η διεθνής κοινότητα για τη σημασία μίας λύσης, για να ενθαρρύνουν οι ηγέτες και να κλειθούν οι εγγυήτριες δυνάμεις να είναι εποικοδομητικές.

   

Ο ΑΝΤΟΝΙΟ ΓΚΟΥΤΕΡΕΣ ΣΤΟ ΚΡΑΝΣ ΜΟΝΤΑΝΑ

Από την εισαγωγική ομιλία του Αντόνιο Γκουτέρες

«Καλώ τους ηγέτες και τους άλλους συμμετέχοντες στην Διάσκεψη να αφουγκραστούν το κάλεσμα ειρήνης των χιλιάδων Κυπριών στις συγκεντρώσεις στο νησί αυτή τη βδομάδα. Φωνές που στηρίζουν λύση και οι οποίες γίνονται ολοένα και ισχυρότερες»

ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Από τις προτάσεις του Αντόνιο Γκουτέρες στο τραπέζι για την εσωτερική πτυχή:

1.   Οι Τουρκο-Κύπριοι πρέπει να δώσουν έδαφος και οι Ελληνο-Κύπριοι πρέπει να είναι έτοιμοι για διακανονισμό όσον αφορά το περιουσιακό.

2.   Αποτελεσματική συμμετοχή: οι δύο πλευρές πρέπει να συμφωνήσουν στην εκ περιτροπής προεδρία της Ομόσπονδης Κύπρου, όμως η λήψη αποφάσεων στο ομοσπονδιακό επίπεδο δεν πρέπει να εμποδιστεί με υπερβολικά βέτο

3.   Στο περιουσιακό: Υπάρχει μια σύγκλιση μέχρι στιγμής ότι το δικαίωμα του ιδιοκτήτη είναι απαραβίαστο. Ως εκ τούτου δικαιούται, είτε να επιστρέψει, είτε να αποζημιωθεί, είτε να προχωρήσει σε ανταλλαγή. Υπάρχει επίσης κατανόηση ότι οι Τ/Κ μακροχρόνιοι χρήστες ε/κ σπιτιών στο τ/κ συνιστών κρατίδιο, θα αντιμετωπισθούν με βάση τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ και κυρίως την απόφαση Δημόπουλος. Υπάρχει επίσης συναντίληψη ότι οι Ε/Κ ιδιοκτήτες γης στα εδάφη που θα επιστρέψουν υπό ε/κ διοίκηση θα έχουν τον πρώτο λόγο, με εξαίρεση κάποιες μεγάλες τ/κ αναπτύξεις γης. Η μεγάλη διαφορά αυτήν τη στιγμή βρίσκεται στις ε/κ εκτάσεις γης στον Βορρά οι οποίες παραμένουν αναξιοποίητες. Η ε/κ πλευρά επιμένει ότι πρέπει να επιστραφούν αυτούσιες, η τ/κ πλευρά επιμένει σε κάποια ποσόστωση.

4.   Δικαιώματα των Τούρκων υπηκόων:. Στο κεφάλαιο αυτό η ε/κ πλευρά επικαλέσθηκε  το κοινοτικό κεκτημένο, ωστόσο ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν που παρακάθεται στις συνομιλίες, Φρανς Τίμερμανς, ξεκαθάρισε ότι η ΕΕ μπορεί να διαχειριστεί το θέμα αυτό ως εσωτερική διευθέτηση στην Κύπρο, όπως συμβαίνει στην Πορτογαλία με τους Βραζιλιάνους, στην Ισπανία με τους Αργεντινούς και στα νησιά Άλαντ που ανήκουν στη Φινλανδία, αλλά κατοικούνται από Σουηδούς. Η Κομισιόν, όπως διευκρίνισε και στον πρόεδρο Αναστασιάδη στις Βρυξέλλες, θα ασκούσε βέτο αν οι όποιες ελευθερίες Τούρκων υπηκόων στην Κύπρο περιόριζαν την ελεύθερη διακίνηση ευρωπαίων πολιτών και δη των Ελλαδιτών. Αυτό που συζητείται σήμερα αφορά βασικά τη χορήγηση αδειών εργασίας σε Τούρκους υπηκόους, ο αριθμός των οποίων θα προσαρμόζεται σε όσους Ελλαδίτες ελεύθερα επιθυμούν να  εργάζονται στην Κύπρο, ώστε ο αριθμός των Τούρκων υπηκόων να μην ξεπερνά την αναλογία 4:1. Η σύγκλιση αυτή επιβεβαιώθηκε και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων Χριστόφια - Ταλάτ.

Από την δήλωση του εκπρόσωπου του Αντόνιο Γκουτέρες:

«Σε μια συνάντηση, με θετικό πρόσημο του Γενικού Γραμματέα με τους επικεφαλείς των αντιπροσωπειών, προέκυψε μια καθαρή προσέγγιση των βασικών στοιχείων ενός πακέτου που μπορεί να οδηγήσει σε ένα συνολικό διακανονισμό στην Κύπρο»

Από τη συνέντευξη τύπου του Αντόνιο Γκουτέρες για την εξωτερική πτυχή

Το κεφάλαιο για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις έχει ζωτική σημασία για μια συνολική λύση. Οι συζητήσεις τις τελευταίες ημέρες έδειξαν και πάλι ότι υπάρχει δέσμευση για την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων όσον αφορά την ασφάλεια και τις εγγυήσεις που να αντιμετωπίζουν τις ανησυχίες και των δύο κοινοτήτων. Είναι όμως σαφές ότι η ασφάλεια μιας κοινότητας δεν μπορεί να γίνει εις βάρος του άλλου.

Στο μεγάλο τραπέζι όπου παρακάθονται οι δύο κυπριακές πλευρές, οι τρεις εγγυήτριες και η ΕΕ, θα συζητήσουν το νέο πλαίσιο ασφαλείας της ομοσπονδιακής Κύπρου. Όλες οι πλευρές δεσμεύτηκαν να συζητήσουν και να εξεύρουν λύσεις με βάση τις πιο κάτω κατευθυντήριες γραμμές:

·        Ποιο θα είναι το νέο σύστημα ασφαλείας στην Κύπρο; Όλοι συμφωνούν (η Τουρκία δεν το λέει δημόσια) ότι οι συνθήκες εγγυήσεως και συμμαχίας καταργούνται και αναζητείται μηχανισμός υποκατάστασής τους.

·        Ποιος θα είναι ο μηχανισμός της λύσης; Όλοι συμφωνούν και η Τουρκία το συζητά, ότι οι συνθήκες αυτές θα υποκατασταθούν διά της λειτουργίας ενός νέου μηχανισμού εφαρμογής της λύσης με 3 υποκατηγορίες: α) Εκτέλεσης της λύσης(Implementation) β) Παρακολούθησης της λύσης (Monitoring) και Επίβλεψης της λύσης (Oversight).

·        Τα ξένα στρατεύματα στην Κύπρο θα αποχωρήσουν στη μεγάλη τους πλειοψηφία από τις πρώτες μέρες εφαρμογής της λύσης.

Ο διαδικαστικός αυτός μηχανισμός συζήτησης ηχεί αρκούντως ικανοποιητικός. Διπλωματικοί κύκλοι, ωστόσο, επισημαίνουν ότι εξακολουθούν να παραμένουν υπό συζήτηση πολύ δύσκολα θέματα. Για παράδειγμα:

·        Ποιοι θα εγγυηθούν την εφαρμογή της λύσης; Τα Ηνωμένα Έθνη, η ΕΕ ή θα συμμετέχουν και οι εγγυήτριες δυνάμεις;

·        Θα υπάρξει μια πολυεθνική δύναμη για την επίβλεψη της εφαρμογής της λύσης ή σε αυτή θα συμμετέχουν με αγήματα και οι εγγυήτριες δυνάμεις;

·        Είναι δυνατόν να υποχωρήσει εντελώς η Τουρκία από τη θέση ότι δεν δέχεται μηδενικές εγγυήσεις και στρατεύματα χωρίς έστω να πάρει κάποιους ισχυρούς συμβολισμούς, όπως π.χ. τα αγήματα ΤΟΥΡΔΥΚ και ΕΛΔΥΚ που διεκδικεί; Αυτήν την απόφαση είναι σίγουρο πάντως ότι δεν μπορεί να την πάρει μόνος του ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Τέλος η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο θα έχει τελικό χρονοδιάγραμμα (sunset close) ή θα τεθεί υπό επανεξέταση σε μερικά χρόνια; (review).

___________________________________________________________________________