Η ήττα της πολιτικής των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και η επερχόμενη προοδευτική αντίσταση
Για το διαχρονικό έγκλημα σε βάρος του αφγανικού λαού έχουν ευθύνες το ΝΑΤΟ, η Ε.Ε. και όσοι συμμετείχαν σε όλους αυτούς τους τυχοδιωκτισμούς
- Οι ΗΠΑ βγαίνουν σχετικά αποδυναµωµένες, αλλά το ευρύτερο σχέδιο για διατήρηση της παντοκρατορίας τους δεν αλλάζει
Του Κυριάκου Λοΐζου
Η ταχύτατη κατάληψη του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν υποχρέωσε την αμερικανική ηγεσία να προβεί σε αμφιλεγόμενες δηλώσεις, κυρίως ως προς το «γιατί αποχώρησαν τώρα από τη χώρα μετά από 20 συναπτά έτη».
«Δεν μετανιώνω για την απόφασή μου να τερματίσω τον πόλεμο της Αμερικής στο Αφγανιστάν», είπε στο διάγγελμά του ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν και διευκρίνισε ότι η αμερικανική αποστολή στο Αφγανιστάν «σχεδιάστηκε μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου για να αποτρέψει νέα τρομοκρατική επίθεση σε αμερικανικό έδαφος. Για να σταματήσει να είναι εκκολαπτήριο της Αλ Κάιντα και να συλληφθεί ο Οσάμα Μπιν Λάντεν που έπεσε στα χέρια μας». Και όπως είχε δηλώσει και στις 14 Απριλίου: «Αυτό κάναμε. Εκπληρώσαμε αυτόν το στόχο».
Πολλοί όμως είναι εκείνοι που δεν συμφωνούν με την εκτίμηση αυτή.
Οι ΗΠΑ αποχώρησαν γιατί το κόστος της παραμονής τους ήταν πλέον δυσβάστακτο
«Οι ΗΠΑ αποχώρησαν από το Αφγανιστάν γιατί ουσιαστικά η πολιτική τους ηττήθηκε. H αποχώρησή τους εξελίχθηκε μάλιστα σε φιάσκο των ΗΠΑ καθώς η κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν υπήρξε ταχύτατη», ανέφερε ο καθηγητής Θεωρίας Κράτους και Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Δημήτρης Καλτσώνης.
Μετά από 20 χρόνια πολεμικής προσπάθειας, συνέχισε, οι ΗΠΑ αποχώρησαν καθώς το στρατιωτικό, οικονομικό και πολιτικό κόστος της παραμονής τους εκεί είναι μεγαλύτερο από την αναζήτηση άλλων λύσεων ώστε να διατηρήσουν κάποια επιρροή στην περιοχή. Συγκεκριμένα, η παραμονή τους κινδύνευε να οδηγηθεί σε πλήρη και εμφανή στρατιωτική ήττα με ό,τι θα σήμαινε αυτό για το γόητρο της υπερδύναμης.
Όπως υπογράμμισε ο κ. Καλτσώνης, «θα αποτελούσε επιπλέον μια οικονομική αιμορραγία σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, κάμψης των ρυθμών ανάπτυξης και έντονων κοινωνικών προβλημάτων στο εσωτερικό των ΗΠΑ που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Θα σήμαινε επίσης αυξανόμενη δυσαρέσκεια από την κοινή γνώμη των ΗΠΑ για τις συνεχιζόμενες ανθρώπινες απώλειες». Έτσι, οι ΗΠΑ προσπαθούν να αποτινάξουν αυτά τα βάρη και να επιχειρήσουν με άλλα μέσα να παραμείνουν ενεργές στην περιοχή (ενισχύοντας την παρουσία τους στον Ειρηνικό).
Ο κ. Καλτσώνης δεν εκπλήσσεται ούτε από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ συνομιλούσαν για καιρό μυστικά με τους Ταλιμπάν μέχρι να καταλήξουν στη συμφωνία της Ντόχα τον Φεβρουάριο του 2020. «Μην ξεχνάμε ότι ακόμη και στην περίπτωση του Βιετνάμ, όπου υπήρχε ιδεολογικό χάος ανάμεσα στις ΗΠΑ και στους αντιπάλους τους, οι Αμερικανοί διαπραγματεύονταν με τη βιετναμέζικη επαναστατική ηγεσία (εν μέσω πολέμου και άγριων βομβαρδισμών του Βιετνάμ) τόσο για την αποχώρησή τους όσο και για μεταπολεμική οικονομική συνεργασία με το επαναστατικό καθεστώς του Βιετνάμ», σημείωσε.
Οι επαναστατικές και προοδευτικές εστίες θα τείνουν να αναγεννηθούν
Αυτή τη στιγμή ο φόβος για το αύριο κυριαρχεί στο Αφγανιστάν, ιδιαίτερα ανάμεσα στις γυναίκες, τους καλλιτέχνες αλλά και όσους είχαν συνεργαστεί με τις ΗΠΑ τα τελευταία είκοσι χρόνια. Τι μπορεί να ελπίζει ο λαός του Αφγανιστάν;
«Οι επαναστατικές και προοδευτικές εστίες θα τείνουν να αναγεννηθούν. Οι αγρότες, οι μικροέμποροι, οι γυναίκες, οι νέοι θα βγουν σιγά-σιγά από το λήθαργο υπό το βάρος των προβλημάτων. Εξάλλου η όποια υποτυπώδης τεχνολογική ανάπτυξη στο μέλλον θα τείνει να γεννά τις κοινωνικές δυνάμεις της προοδευτικής αντίστασης που ήδη υπάρχουν εδώ κι εκεί διάχυτες», δηλώνει ο καθηγητής Θεωρίας Κράτους και Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Δημήτρης Καλτσώνης.
Από τους πέντε μεγάλους πολέμους που διεξήγαγαν οι ΗΠΑ μετά το 1945 κέρδισαν μόνο έναν
Ένα άλλο εύλογο ερώτημα το οποίο απορρέει από τα τελευταία γεγονότα είναι κατά πόσον η ισχύς των ΗΠΑ βρίσκεται σε πτώση, αν αναλογιστεί κανείς όλες τις επεμβάσεις που πραγματοποίησαν τις τελευταίες δεκαετίες.
«Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι ΗΠΑ καθοδήγησαν εκατοντάδες πετυχημένα πραξικοπήματα σε δεκάδες χώρες του κόσμου, βομβάρδισαν, πραγματοποίησαν επεμβάσεις. Ωστόσο, όπως παρατηρεί εύστοχα ο Graham Allison, από τους πέντε μεγάλους πολέμους που διεξήγαγαν οι ΗΠΑ μετά το 1945 (Κορέα, Βιετνάμ, Ιράκ 1991, Αφγανιστάν και ξανά Ιράκ) κέρδισαν μόνο έναν (Ιράκ 1991). Στους υπόλοιπους ηττήθηκαν καθαρά (Βιετνάμ), ήρθαν ισοπαλία (Κορέα) ή αναγκάστηκαν κατά βάση να αποχωρήσουν.
Πρόκειται για ενδείξεις της φθίνουσας ισχύος των ΗΠΑ, μαζί με την υποχώρηση της οικονομικής τους δύναμης και την άνοδο της Κίνας», τόνισε ο καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, εξηγώντας ότι οι συσχετισμοί δυνάμεων δεν είναι οι ίδιοι.
Καθόλου δεν αποκλείεται να τα βρει η κυβέρνηση των Ταλιμπάν με τις ΗΠΑ
«Από τις εξελίξεις βγαίνουν οι ΗΠΑ σχετικά αποδυναμωμένες και αντίστοιχα σχετικά κερδισμένες η Κίνα και η Ρωσία. Αλλά το ευρύτερο σχέδιο για διατήρηση της παντοκρατορίας των ΗΠΑ δεν αλλάζει. Όπως δεν αλλάζει και το σχέδιο για περικύκλωση (οικονομική, πολιτική, στρατιωτική) του βασικού ανταγωνιστή τους, της Κίνας δηλαδή και της συμμάχου της, Ρωσίας.
Το Αφγανιστάν βρίσκεται στο υπογάστριο της Ρωσίας και γειτονεύει με τους μουσουλμάνους Ουιγούρους της Κίνας. Οι Ταλιμπάν θα αναγκαστούν, από τα πράγματα, να κρατήσουν ισορροπίες καθώς άλλο πράγμα η αντίσταση στο αμερικανόδουλο, βαθιά διεφθαρμένο καθεστώς που ανατράπηκε, άλλο η διαχείριση των οξύτατων, βαθιών κοινωνικών πληγών και προβλημάτων, άλλο η διατήρηση των γεωπολιτικών ισορροπιών. Καθόλου δεν αποκλείεται να τα βρει η κυβέρνηση των Ταλιμπάν με τις ΗΠΑ, εν μέρει τουλάχιστον, γιατί πρέπει να διατηρήσει γέφυρες με την Κίνα και τη Ρωσία, πράγμα που το έχει ήδη κάνει».
Η αφγανική κοινωνία είναι καζάνι που σιγοκαίει
Σε ό,τι αφορά τα εσωτερικά του Αφγανιστάν, τόσο σε ανθρωπιστικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο πιθανής κοινωνικής έκρηξης, ο κ. Καλτσώνης -κάνοντας μία ιστορική αναδρομή- εξήγησε ότι η αφγανική κοινωνία είναι καζάνι που σιγοκαίει, ενώ οι Ταλιμπάν θα βρουν μπροστά τους τα πραγματικά προβλήματα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν.
«Το μέγα πρόβλημα είναι ότι ο λαός του Αφγανιστάν υποφέρει επί δεκαετίες είτε από το προηγούμενο αμερικανόδουλο, διεφθαρμένο, βαθιά αντιλαϊκό καθεστώς είτε από το σκοταδιστικό, ακραία αντιδημοκρατικό και αντιλαϊκό καθεστώς των Ταλιμπάν. Οι ΗΠΑ, πρώτα βοηθώντας τους Ταλιμπάν στις δεκαετίες του 80’ και 90’ και στη συνέχεια το καθεστώς των Καρζάι και Γάνι, φρόντισαν να εξαλείψουν τις επαναστατικές και προοδευτικές εστίες, που είχαν ανθήσει, με τις αντιφάσεις, τα όρια, τα αδιέξοδα και τα προβλήματά τους, στη δεκαετία του ‘70 και ‘80», δήλωσε ο κ. Καλτσώνης.
Συνεχίζοντας, τόνισε ότι «για αυτό το διαχρονικό έγκλημα σε βάρος του αφγανικού λαού έχουν ευθύνες το ΝΑΤΟ, η ΕΕ και οι ελληνικές κυβερνήσεις που συμμετείχαν σε όλους αυτούς τους τυχοδιωκτισμούς. Είναι εύγλωττες και οι τωρινές χλιαρές και υποκριτικές ανακοινώσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, αλλά και η αναλγησία της τελευταίας που αρνείται να υποδεχθεί ως πολιτικούς πρόσφυγες τους καταδιωκόμενους Αφγανούς.
Από την άλλη, αυτή τη στιγμή οι Ταλιμπάν μπορεί να φαντάζουν σε ένα μέρος του πληθυσμού ως φορείς υπεράσπισης της εθνικής κυριαρχίας με τις ιδιαιτερότητες που τη συνοδεύουν στις κοινωνικο-οικονομικές και πολιτικές συνθήκες του Αφγανιστάν. Όταν όμως θα έρθουν αντιμέτωποι με τις κοινωνικές ανισότητες και την ανάγκη διαχείρισης των κοινωνικο-οικονομικών προβλημάτων, τα πράγματα δεν θα είναι τόσο εύκολα γι’ αυτούς.
Ανάλυση: Η ήττα της πολιτικής των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και η επερχόμενη προοδευτική αντίσταση
- - - - - - - - - - - - - - - - - -
Το φιάσκο των Δυτικών στο Αφγανιστάν
Επιδρομή των ΗΠΑ κατά του ISIS – «Σκοτώσαμε τον σχεδιαστή επιθέσεων»
Πέραν των 100 οι νεκροί από την τρομοκρατική επίθεση στο αεροδρόμιο της Καμπούλ
Νύχτα τρόμου στην Καμπούλ: Τρίτη έκρηξη κοντά στο αεροδρόμιο
Αφγανιστάν: Το χρονικό ενός ατελείωτου πολέμου
Όταν ο Πομπέο φωτογραφιζόταν με εκ των ιδρυτών των Ταλιμπάν, Αμντούλ Γκανού Μπαράνταρ
Υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν το Αφγανιστάν – Συζήτηση στο έκτακτο συμβούλιο της ΕΕ
